Onhoudbare asielprocedures
De Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) krijgt de afgelopen jaren steeds meer asielrechtszaken te verwerken. Van de bijna 45.500 zaken die vorig jaar werden aangespannen, werden er zo'n dertigduizend afgehandeld, volgens het ministerie van Asiel en Migratie.

Dit jaar lijkt het aantal procedures weer te stijgen bij de IND. Tot nu toe zijn er ongeveer vijfenzestigduizend procedures gemeld. Dit zijn niet allemaal asielprocedures. Sinds eind 2022 heeft de Raad van State uitgesproken dat er weer dwangsommen aan de IND kunnen worden opgelegd, waardoor met name de zaken over te lange procedures toenemen. Een dwangsom kan worden opgelegd als asielzoekers langer dan vijftien maanden moeten wachten.

Door de grote wachtlijsten en de daardoor lange procedures is er al tot en met augustus voor ongeveer twintig miljoen euro aan dwangsommen betaald. “Dat heeft ertoe geleid dat veel asielzoekers weer beroepen tegen niet-tijdig beslissen zijn gaan indienen,” aldus een woordvoerder van de IND.

De dwangsom die door de rechter het meest wordt opgelegd, is honderd euro per dag, met een maximumbedrag van 7.500 euro per asielzoeker. Volgens de IND dragen de dwangsommen niet bij aan snellere besluiten. De IND geeft aan dat zij niet genoeg capaciteit hebben om de aanvragen sneller af te handelen, waardoor de dwangsommen niet bijdragen aan de oplossing: “Het is niet zo dat we niet op tijd wíllen beslissen, maar het lukt niet. Ook kost het behandelen van ingebrekestellingen en beroepen tijd van medewerkers. Die tijd kan de IND niet inzetten voor het behandelen van nieuwe aanvragen,” aldus de IND-woordvoerder. Volgens de IND zorgen de dwangsommen er dus voor dat asielaanvragen alleen maar meer vertraging oplopen. Nu het kabinet er nog niet in slaagt om de asielcrisis aan te pakken, is het de vraag of, met de hoge instroom van asielzoekers, de IND in de toekomst de dwangsommen kan voorkomen.