Peilingwijzer: CDA en JA21 in de lift, VVD en PVV verliezen terrein in aanloop naar verkiezingen

Drie maanden voor de verkiezingen tekent zich een opvallende herschikking af in het politieke landschap. Het CDA en JA21 zitten duidelijk in de lift, terwijl de VVD en PVV terrein verliezen. Vooral de populariteit van CDA-leider Henri Bontenbal en het gematigde profiel van JA21 trekken kiezers aan.
Volgens de nieuwste Peilingwijzer van de NOS, gebaseerd op cijfers van Verian/EenVandaag en Ipsos I&O, staat het CDA nu op 21 tot 25 zetels. Daarmee is de partij van Henri Bontenbal even groot als de VVD, die terugzakt naar 20 tot 24 zetels. Een forse verbetering ten opzichte van begin 2024, toen het CDA nog worstelde in de marge.
De PVV van Geert Wilders blijft volgens de Peilingwijzer de grootste partij, met 28 tot 32 zetels. Maar die voorsprong is minimaal. En het contrast met februari is groot. Toen piekte de PVV nog op 46 tot 52 zetels, evenveel als CDA, VVD en GroenLinks-PvdA samen.
De verklaring voor die daling ligt mede in de teleurstelling over het functioneren van de PVV in het kabinet-Schoof. Onder meer oud-staatssecretaris Ingrid Coenradie stapte over naar JA21, dat haar als prominent binnenhaalde. Volgens Verian en EenVandaag hebben meer kiezers dezelfde overstap gemaakt.
JA21 groeit door deze ontwikkeling naar 5 tot 9 zetels. Dat is een flinke sprong, aangezien de partij bij de vorige verkiezingen nog op één zetel bleef steken. Volgens politicoloog Tom Louwerse ontwikkelt JA21 zich tot “één van de grotere partijen onder de kleintjes”.
Ipsos I&O stelt vast dat JA21 vooral profiteert van onvrede bij rechtse kiezers die Wilders te hard en te chaotisch vinden. "JA21 is rechts, maar wat evenwichtiger en minder agressief dan de PVV", verklaart een overstappende kiezer in het onderzoek.