Digitale euro roept argwaan en verdeeldheid op

Europa staat aan de vooravond van een grote beslissing: de invoering van de digitale euro. Centrale banken en politici werken al jaren aan dit project, maar de vraag blijft of burgers hier wel op zitten te wachten. Voorstanders zien kansen, tegenstanders vrezen vooral controle en hoge kosten.
Volgens De Nederlandsche Bank (DNB) is de digitale euro een digitale versie van contant geld. Projectleider Menno Broos legde het tijdens een publiekslezing uit: "De digitale euro komt naast de huidige betaalmiddelen en vormt een extra manier van betalen. Hij wordt pan-Europees, is gratis en voor iedereen, kent een hoge mate van privacy en is ook offline beschikbaar."
Het idee is dat consumenten de munt op hun telefoon of op een speciale kaart kunnen zetten. Betalen kan straks gewoon bij bestaande pinapparaten. Winkeliers die nu pin accepteren, worden verplicht ook de digitale euro te accepteren. Toch mag er niet onbeperkt saldo op staan: de grens ligt waarschijnlijk rond 3000 euro.
Vertrouwen is broos
DNB zegt dat twee derde van de Nederlanders positief staat tegenover de munt, maar dat een grote groep er geen nut in ziet. Een derde zegt de digitale euro zelfs niet te vertrouwen. Veel zorgen gaan over privacy: kan de overheid straks meekijken met elke betaling?
Oud-DNB-directeur Lex Hoogduin waarschuwt in De Telegraaf: "Er is geen acute noodzaak om het te willen, burgers staan niet te schreeuwen om een oplossing voor een betaalprobleem." Volgens hem dreigt het project te floppen als er maar beperkte bedragen op mogen staan. Zijn grootste zorg is dat de munt in de toekomst kan worden ingezet als sturingsmiddel: "In de uiterste variant heb je als overheid en centrale bank de ultieme controlemogelijkheid."
Minister van Financiën Eelco Heinen probeerde die vrees weg te nemen. Hij zei dat de munt "nooit programmeerbaar mag zijn". Een digitale euro moet volgens hem altijd hetzelfde blijven als een gewone euro.
Politieke strijd in Brussel
De Europese Centrale Bank en de nationale banken hebben de technische voorbereiding al grotendeels gedaan. Volgende maand beslist de ECB of het project doorgaat. Daarna is het aan de Europese politiek. Broos benadrukt: "Dat is uiteindelijk een politieke keuze."
Eurocommissaris Valdis Dombrovskis hoopt dat de regeringsleiders eind dit jaar al groen licht geven. In het meest ambitieuze scenario zou de munt in 2026 beschikbaar zijn. Waarschijnlijker is echter dat de introductie pas in 2029 plaatsvindt.
Praatmee