VVD sluit kabinet met FVD niet uit, wel met PVV
Uit het eindverslag van verkenner Wouter Koolmees (D66) blijkt dat de VVD tijdens de eerste verkenningsronde wel een samenwerking met de PVV blokkeert, maar Forum voor Democratie (FVD) niet uitsluit. Dat is opmerkelijk omdat veel linkse partijen zowel de PVV als FVD uitsluiten. Het verslag werd opgesteld na gesprekken met alle vijftien partijen die in de nieuwe verhoudingen van de Tweede Kamer zitten.
In het document staat dat de PVV graag wil deelnemen aan een coalitie en openstaat voor onderhandelingen. Ook wordt benoemd dat de partij geen gedoogrol accepteert. Toch wordt de PVV door vrijwel alle andere partijen afgewezen. In het verslag staat dat een ‘ruime meerderheid van 99 zetels samenwerking met de PVV in deze verkenningsfase uitsluit’.
De VVD sluit de PVV ook uit. In het verslag staat dat de partij ‘een coalitie waar de PVV deel van uit maakt niet steunt’. Maar voor FVD ligt dit anders. Dat blijkt uit dezelfde passage. In het overzicht staat dat een meerderheid van 77 zetels samenwerking met FVD afwijst, maar de VVD wordt daarbij niet genoemd. De VVD blokkeert FVD dus niet expliciet als coalitiepartner.
Positie van FVD volgens Koolmees
Forum voor Democratie geeft in het document aan bereid te zijn tot verschillende vormen van samenwerking. FVD is volgens het verslag ‘wel bereid tot gedoogsteun of andere vormen van samenwerkingsafspraken mits op basis van inhoud’.
Het verslag laat zien dat er wel brede weerstand is tegen de partij, maar dat die weerstand niet unaniem is. Meerdere middenpartijen noemen FVD en PVV in één adem als partijen die zij principieel uitsluiten. De VVD doet dat echter alleen bij de PVV.
De verkenner schrijft dat D66, GroenLinks-PvdA, CDA, PvdD, CU, DENK, SP en Volt beide partijen afwijzen ‘vanwege voornemens en uitingen die zij in strijd achten met de uitgangspunten van de democratische rechtsstaat’. De VVD wordt niet toegevoegd aan de lijst die FVD weert.
Verschuivend speelveld
De VVD spreekt in het verslag een voorkeur uit voor een centrumrechts kabinet met D66, CDA en JA21. Daarbij wordt geen enkele blokkade gelegd voor FVD. GroenLinks-PvdA wordt door de VVD juist wel uitgesloten op inhoudelijke gronden.
Koolmees concludeert verder dat er in deze fase geen duidelijke route is naar een stabiel meerderheidskabinet. Wel ziet hij dat D66, CDA en de VVD een centrale rol moeten spelen.
