D66 en CDA openen formatie met plan voor afbouw hypotheekrenteaftrek en behouden dwangwet asielopvang
D66 en CDA hebben hun formatiedocument gepresenteerd. Het stuk heet Samen aan de slag voor een sterker Nederland en vormt de basis voor de onderhandelingen over een nieuw kabinet. Vijf weken na de verkiezingen begint nu pas het inhoudelijke overleg. Informateur Sybrand Buma moet met beide partijen op zoek naar partijen die willen meedoen.
Het document bevat voorstellen die direct weerstand oproepen. Zo stellen D66 en CDA een afbouw van de hypotheekrenteaftrek voor. Er staat niet bij wanneer de maatregel ingaat of hoe snel deze moet worden afgebouwd. De partijen willen eerst weten “wanneer ’het in de uitvoering mogelijk is’”.
Ook willen de partijen gebruikmaken van de budgetruimte die Brussel biedt om defensie-uitgaven buiten het begrotingstekort te houden. VVD en JA21 zijn daar fel tegen. JA21-leider Joost Eerdmans zorgde eerder zelfs voor een kortstondige crisis doordat de Kamer achter zijn motie stond om deze ruimte níet te gebruiken. Verder willen D66 en CDA de spreidingswet behouden, wat eveneens gevoelig ligt bij VVD en JA21. Op migratie zet het duo kleine stappen richting strengere regels. Dat botst met GroenLinks/PvdA, dat die koers afwijst. D66 en CDA pleiten voor tijdelijke verblijfsvergunningen van drie jaar en voor een systeem waarin asielzoekers verschillende statussen krijgen. Deze voorstellen komen overeen met onderdelen van de asielnoodmaatregelenwet van het demissionaire kabinet.
Op zorg schuiven de partijen duidelijk naar bezuinigingen. Ze willen de ruime halvering van het eigen risico terugdraaien die het huidige kabinet voor ogen had. Ook houden zij vast aan plannen om het basispakket van de zorgverzekering te beperken. Tijdens de campagne leidde dat al tot een botsing tussen Rob Jetten en Frans Timmermans.
Verder willen D66 en CDA de stijgende kosten voor ouderenzorg afremmen. Dat kan door een eigen bijdrage of door ouderen langer thuis te laten wonen. In de sociale zekerheid willen de partijen het gebruik van arbeidsongeschiktheidsregelingen verminderen. Ingrepen in AOW of WW worden niet voorgesteld.
Op het gebied van wonen wijkt het formatiedocument nauwelijks af van het huidige beleid. D66 en CDA willen bezwaarprocedures schrappen, landelijke regie houden over bouwlocaties en vasthouden aan het doel van 100.000 nieuwe woningen per jaar. De tien nieuwe steden waar D66 tijdens de campagne op inzet, keren niet terug in het stuk.
Bij stikstof grijpen beide partijen terug op de plannen van Rutte IV. De doelen staan vast: stikstofreductie in 2035, met een tussendoel in 2030. In gebieden waar dit nodig is, moeten boeren worden verplaatst of “in het uiterste geval” worden uitgekocht. Versoepeling van rekenregels komt er pas als er voldoende reductie is bereikt.
