Tijdens de coronacrisis waren vertegenwoordigers van Twitter en Facebook meermaals aanwezig bij "desinformatie-bijeenkomsten" van het ministerie van Binnenlandse Zaken. Dit blijkt uit Woo-documenten, die zijn vrijgegeven in juni. Daarnaast wilde het VWS-ministerie een verzoek sturen naar Twitter om minstens één gebruiker te blokkeren.
Het gaat om e-mails van VWS-ambtenaren, daterend uit februari 2021. Een VWS-ambtenaar vroeg aan een Facebook-vertegenwoordiger: 'Zou je dit aan Twitter kunnen doorsturen, misschien kunnen ze deze man blokkeren?' Dit verzoek werd echter niet ingewilligd. Zo'n verzoek kan namelijk worden uitgelegd als een 'vorm van censuur', wijst een collega erop. Uiteindelijk erkent de collega dat hij dit wel begrijpt: 'Het lijkt me dat zowel vanuit VWS alsook de IGJ hier vandaan moeten blijven.'
Tijdens de coronacrisis werkten VWS-ambtenaren samen met Denktank Desinformatie. Dit was een overheidsorgaan van 35 leden die informatie censureerde tijdens de coronacrisis. Het ging om informatie die "schade aan het openbare domein" kon veroorzaken, aldus NRC. Destijds legde staatssecretaris Paul Blokhuis (Volksgezondheid) uit hoe de denktank te werk ging. 'Indien nodig wordt misinformatie minder prominent geplaatst en desinformatie geblokkeerd,' schreef hij in een Kamerbrief in januari 2021.
Kabinet bevestigt contact met Facebook en X
De werkwijze van de ambtenaren nogmaals bevestigd door staatssecretaris Maarten van Ooijen. Dit gebeurt in zijn beantwoording van schriftelijke vragen, ingediend door FVD-Kamerlid Pepijn van Houwelingen naar aanleiding van de onthulde e-mails. Wel stelt Van Ooijen dat de situatie minder erg is dan het lijkt.
'De standaard werkwijze is dat VWS terughoudend is in het aanspreken van leden van de denktank over mogelijke reacties op circulerende informatie', schrijft hij in zijn antwoorden. Welke man VWS wilde blokkeren op X, houdt Van Ooijen geheim. Zulke gegevens worden nu eenmaal niet openbaar gemaakt, legt hij uit
Daarnaast erkent Van Ooijen dat de overheid contact onderhield met Facebook en X tijdens de coronacrisis Vertegenwoordigers van deze twee sociale mediaplatforms woonden fysiek meerdere bijeenkomsten bij op het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, bevestigt hij.
Maar specifieke gegevens hierover, zoals hoe vaak dit is voorgevallen, wil Van Ooijen niet kwijt. 'Van deze gesprekken zijn geen officieel vastgelegde verslagen beschikbaar. Het is daardoor niet mogelijk terug te zoeken wie er exact aanwezig waren', aldus de staatssecretaris
Zorgen om overheidshandelen
Van Houwelingen vindt de antwoorden van Van Ooijen alles behalve geruststellend. 'De staat heeft regelmatig contact met Twitter en Facebook om zo "desinformatie" te bestrijden en dient zelfs verzoeken in bij Twitter om gebruikers te BLOKKEREN. Zeer ernstig', schrijft hij.
Daarnaast wijst de FVD'er erop dat veel van zijn vragen niet zijn beantwoord door Van Ooijen, aangezien sommige gegevens als standaardprocedure niet worden vrijgegeven. 'Als we doorvragen naar de details krijgen we GEEN inhoudelijk antwoord en blijkt NIETS genoteerd te zijn', besluit Van Houwelingen.