Spanje maakt ruk naar rechts bij verkiezingen

Nieuws24 juli 2023 3 minuten Serre Verweij
Verkiezingen Spanje
ANP

Rechts wint de parlementsverkiezingen in Spanje. Het is echter geen eenduidige overwinning. De centrumrechtse partij Partido Popular (PP) wordt de grootste partij met 136 zetels, terwijl de socialistische partij (SPOE), die de afgelopen jaren de Spaanse regering leidde, tweede wordt met 122 zetels. Op de derde plaats volgt de ultrarechtse partij Vox, met een daling van 52 naar 33 zetels, terwijl de ultralinkse partij Sumar vierde is geworden met een daling van 36 naar 31 zetels. 

De Tweede Kamer in Spanje heeft 350 leden, dus 176 zetels zijn nodig voor het vormen van een meerderheidsregering. Noch de twee linkse, noch de twee rechtse partijen winnen een absolute meerderheid. Een mogelijkheid is dat PP en Vox samen een minderheidsregering gaan vormen. Dit zou dan de meest rechtse regering in Spanje worden sinds 1978. Ook wordt er gesproken over mogelijke nieuwe verkiezingen in het najaar. 

Tegelijk met de Tweede Kamerverkiezingen zijn ook de Eerste Kamerverkiezingen gehouden in Spanje. Hierbij wint PP ook aanzienlijk. De verkiezingen zijn vervroegd gehouden nadat de regeringspartijen grote verliezen leden tijdens de regionale verkiezingen.

De huidige linkse minderheidsregering bestaat uit de socialistische partij en een groep kleinere radicaal-linkse partijen, waaronder de communisten. De ultralinkse partijen hadden zich eerst verenigd onder de naam Podemos. Eerder dit jaar werd Podemos omgedoopt tot Sumar.

PP-leider Alberto NĆŗƱez FeijĆ³o heeft veel winst geboekt tijdens de lokale verkiezingen in Spanje met kritiek op de socialistische premier Pedro SĆ”nchez, vanwege de steun die SĆ”nchez zocht bij separatistische partijen. FeijĆ³o bekritiseerde SĆ”nchez opnieuw tijdens het verkiezingsdebat en verwees ook naar de radicale coalitiepartners van de socialisten. 

Alhoewel PP niet officieel heeft gezegd met Vox te zullen regeren, wordt dit door de meeste analisten wel verwacht. PP en Vox hebben in meerdere provincies al coalities gevormd. Vox staat bekend als nationaal-conservatief, ultranationalistisch, rechts-populistisch, anti-islam en EU-sceptisch. 

Het vormen van een minderheidsregering kan problematisch blijken. Kleine splinterpartijen als Esquerra Republicana de Catalunya (ERC) en Junts krijgen een belangrijke rol. De linkse partij ECR, die strijdt voor Catalaanse onafhankelijkheid en steun geeft aan de regering van SƔnchez, is gezakt van 13 naar 7 zetels. Nieuwe verkiezingen in zo'n situatie zijn niet ongewoon in Spanje. Toen de parlementsverkiezingen in april 2019 geen meerderheidsregering opleverde voor Spanje werden nieuwe verkiezingen uitgeschreven.

Een mogelijke nieuwe regering zal waarschijnlijk te maken krijgen met conflicten over Catalaans separatisme, een langzaam herstellende economie en een verlamd rechtssysteem. De Raad voor de Rechtspraak had in 2018 vernieuwd moet worden, maar dit is nog steeds niet gebeurd. De rechtse oppositiepartijen weigerden namelijk de regering te steunen bij de benoeming van een meer linkse raad, terwijl voorstellen van hun kant om de Raad voor de Rechtspraak onafhankelijk te maken van de politiek door de regering werden afgewezen. In 2021 verbood de regering, middels een nieuwe wet, aan de oude raad om nog rechters te benoemen bij het hooggerechtshof. Hierdoor zijn inmiddels bijna 30 procent van de posities bij het hooggerechtshof niet bezet en is het rechtssysteem lamgelegd. De EU heeft meermaals kritiek geuit op Spanje vanwege de problemen met de rechtsstaat. Vertrouwen in de onafhankelijkheid van het rechtssysteem is laag onder de bevolking.

De socialistische regering is ook hevig bekritiseerd voor het invoeren van de 'democratische herinneringswet'. De wet is pas na meerdere jaren in afgezwakte vorm doorgevoerd. Met deze wet wordt het regime van Francisco Franco officieel veroordeeld, terwijl de linkse republikeinse regering, geleid door socialisten en communisten, juist wordt verheerlijkt. De regering wil ook de wet gebruiken om organisaties die positief zijn over het regime van Franco verbieden. Dit zorgt voor de beschuldiging dat de regering de vrijheid van meningsuiting aantast. PP en Vox verwijten de socialisten het openrijten van oude wonden en hebben beloofd de wet in te trekken wanneer ze aan de macht komen. 

Ultrarechtse partijen groeien sinds 2022 in rap tempo in meerdere Europese landen. In ItaliĆ« is een ultrarechtse meerderheidsregering aan de macht gekomen onder premier Georgia Meloni, in Zweden werd vorig jaar een rechtse coalitie gevormd met steun van de uiterst-rechtse Zweedse Democraten en in Finland is begin dit jaar een regering gevormd met deelname van de uiterst-rechtse partij De Finnen (verwant aan de PVV). Daarnaast zijn in Duitsland en Oostenrijk de ultrarechtse partijen Alternative fĆ¼r Deutschland (AfD) en Freiheitliche Partei Ɩsterreich (FPƖ) afgelopen maanden enorm gestegen in de peilingen. 

Meerartikelen

Murray
Achtergronden

'Walgelijke en onwetende kinderen': Douglas Murray hekelt pro-Palestijnse studenten

De Britse auteur Douglas Murray heeft geen enkel begrip voor de Europese en Amerikaanse studenten die deelnemen aan de pro-Palestijnse protesten aan hun universiteit. Volgens hem zijn ze erg naĆÆef en onwetend. "Universiteitsidioten die oproepen tot '

Amerikaanse grens
Nieuws

NGO's boeken miljardenwinst dankzij Amerikaanse asielcrisis

Door de Amerikaanse grenscrisis is de opvang van niet-begeleide migrantenkinderen veranderd in een lucratief verdienmodel voor een aantal non-profitorganisaties (NGO's). Deze organisaties zien hun inkomsten en de salarissen van hun topmanagers aanzie

Eden Golan
Video

Zo klinkt het ongecensureerde Eurovisie-lied over Israƫlische gijzelaars

Zaterdagavond bracht de Israƫlische zangeres Eden Golan voor het eerst de ongecensureerde versie van haar Songfestival-inzending ten gehore. Het lied 'October Rain' gaat over de Israƫlische gijzelaarfamilies die na een half jaar nog steeds in grote o

Wilders
Peiling

PVV stijf op Ć©Ć©n: kiezer is blij met nieuw regeerakkoord

Het nieuwe regeerakkoord is de PVV niet in de koude kleren gaan zitten. De partij van Geert Wilders staat nog steeds stijf op Ć©Ć©n bij de Nederlandse kiezer, blijkt uit de nieuwste peiling van Maurice de Hond. Ondertussen streeft BBB juist NSC voorbij

Vesterlund
Fun

Zien: Deense voetballer spreekt Nederlands in drie maanden tijd

In februari sprak de Deense FC Utrecht-speler Niklas Vesterlund nog geen woord Nederlands. Maar nu, drie maanden later, is daar grote verandering in gekomen. Bij RTV Utrecht vertelt hij over zijn leerproces - in het Nederlands, uiteraard. Begin dit j

Regenboogvlag
Nieuws

OekraĆÆner steekt regenboogvlag in brand in Amsterdam

In Amsterdam is een 48-jarige man uit OekraĆÆne gearresteerd nadat hij een regenboogvlag aan een bedrijfspand aan de Weteringschans in brand stak. Het incident vond plaats rond 21.15 uur. Een ooggetuige zag hoe de verdachte de vlag met een aansteker i

Treinstation
Nieuws

Steeds meer geweld op Duitse treinstations: nieuwe cijfers onthuld

De geweldscriminaliteit op Duitse treinstations is in de eerste drie maanden van dit jaar sterk gestegen ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. Dit blijkt uit interne statistieken van de Duitse federale politie die in handen zijn van WELT. In

Gaza
Nieuws

Brussel dringt aan op opvang 9.000 Gazanen in EU-lidstaten

De Europese Unie heeft haar lidstaten opgeroepen om in totaal 9.000 ernstig zieke patiƫnten uit de Gazastrook op te vangen. Dit verzoek volgt op een oproep van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), die aangeeft dat deze patiƫnten dringend behandelin

Leesmeeropinie
Leesmeerinterviews

Meerartikelen

Gaza
Achtergronden

Denkt het Westen alleen aan zichzelf tijdens conflicten?

In een recent interview van de Nieuwe Wereld met oud-Kamerlid en minister Jan Pronk heeft hij scherpe kritiek geuit op het Westen voor zijn zelfgerichte aanpak van mondiale conflicten. Het gesprek, geleid door Jasper van Dijk, richtte zich op een bre

Politie
Nieuws

Pro-Palestina demonstratie loopt opnieuw uit de hand: man gooit stenen naar politiepaarden

Bij een pro-Palestina demonstratie in Amsterdam is opnieuw geweld tegen de politie gebruikt. De demonstranten verzetten zich toen de politie ze verzocht te vertrekken vanuit het stadhuis aan de Amstel. Daarbij is een verdachte aangehouden die met ste

Arnoud van Doorn
Nieuws

Voormalig Haags gemeenteraadslid openlijk antisemitisch: "Joden niet meer gewenst in Europa"

Joden zijn niet meer gewenst in Europa. Dat is althans de mening van voormalig Haags gemeenteraadslid Arnoud van Doorn. Hij stelt op X dat er wat hem betreft geen plek meer is voor Joden in ons continent.  De directe aanleiding van zijn uitspraak is

who
Nieuws

Japanners roepen op tot wereldwijd verzet tegen WHO

Japan leidt het verzet tegen de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Tijdens een persconferentie in Japan is aangekondigd dat op 31 mei het grootste wereldwijde protest tegen de WHO zal plaatsvinden. Wetenschappers van over de hele wereld zullen samen

Hugo
Nieuws

Verhuurders vrezen voor vergaande gevolgen nieuwe huurwet Hugo de Jonge

Verhuurders van vrije sectorwoningen zijn bezorgd over mogelijke terugbetalingen aan huurders, die kunnen oplopen tot miljarden euro's, nadat kantonrechters verschillende huurverhogingen hebben afgekeurd vanwege mogelijke schending van Europese wetge

Rutte
Nieuws

Oorspronkelijke bewoners New York eisen kolonisatievergoeding van Nederland

De Amerikaanse Lenape-gemeenschap dringt er bij Nederland op aan om excuses aan te bieden voor het leed veroorzaakt door de Nederlandse kolonisatie van hun leefgebied, dat nu bekend staat als New York. Opmerkelijk genoeg krijgen ze steun van kunsthis

Douglas Murray
Achtergronden

Waarom Douglas Murray Israƫl een voorbeeld voor het Westen vindt

De Britse auteur Douglas Murray beschouwt Israƫl als een voorbeeld voor het Westen. In een recente toespraak benadrukt hij de uitdagingen waarmee Israƫl wordt geconfronteerd en prijst hij de veerkracht en moed van de Israƫlische bevolking. Begin deze

Zemmour
Nieuws

Eric Zemmour roept op tot afschaffing van Europese Commissie

Tijdens een recente bijeenkomst in Lille heeft Eric Zemmour, een invloedrijke figuur in de Franse politiek en voorzitter van de politieke beweging ReconquĆŖte, krachtig gepleit voor de afschaffing van de Europese Commissie. In zijn toespraak richtte Z

UvA
Nieuws

Verdachte UvA-vandalist blijkt Palestijnse asielzoeker

De man die wordt verdacht van vergaande vernieling bij de recente UvA-rellen, blijkt een Palestijnse asielzoeker. Op videobeelden is te zien hoe een gemaskerde man tv-schermen doelgericht sloopte op de universiteitscampus van Roeterseiland. Zelf ontk

Hƶcke
Nieuws

AfD-politicus veroordeeld vanwege gebruik campagneslogan

AfD-prominent Bjƶrn Hƶcke is veroordeeld tot het betalen van een boete van 13.000 euro. Dit vonnis volgt nadat hij tijdens een campagnetoespraak in 2021 de campagnslogan 'Alles voor Duitsland' gebruikte. De rechtbank in Halle legde de boete op omdat

Islam
Onderzoek

CBS: percentage moslims neemt toe in Nederland

De islamitische gemeenschap in Nederland blijft groeien, blijkt uit recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Hoewel het algehele geloofsbelijdenis afneemt, is het percentage Nederlanders dat zich moslim noemt gestegen van 5 procent

Schuiling
Nieuws

Groningen biedt excuses aan voor slavernijverleden

De gemeente Groningen biedt officieel excuses aan voor haar aandeel in de slavenhandel. Tijdens een recente bijeenkomst betuigde burgemeester Schuiling namens de stad zijn spijt. De stad zal twee monumenten oprichten ter nagedachtenis aan de slachtof