Een van de belangrijkste voorstellen is de invoering van een "asielnoodmaatregelenwet". Deze wet, in tegenstelling tot het noodrecht, moet worden goedgekeurd door het parlement en bevat strenge asielmaatregelen. Zo wordt de verblijfsvergunning voor bepaalde tijd teruggebracht van vijf naar drie jaar, in lijn met omliggende landen. Asielvergunningen voor onbepaalde tijd worden volledig afgeschaft.

Daarnaast worden regels voor gezinshereniging aangescherpt. Het nareizen van meerderjarige kinderen en ongehuwde partners wordt onmogelijk gemaakt. Verder wordt het eenvoudiger om mensen na een veroordeling als "ongewenst" te verklaren en hen uit te zetten. Een ander belangrijk onderdeel van de nieuwe wet is het schrappen van de taakstelling voor gemeenten om statushouders te huisvesten. Gemeenten hoeven niet langer een vast aantal asielzoekers met een verblijfsvergunning een woning aan te bieden. In plaats daarvan worden sobere voorzieningen ingericht voor statushouders. Zij mogen de aangeboden woonruimte niet weigeren.

Ook wordt het beleid ten aanzien van Syrië aangescherpt. Delen van het land kunnen dit jaar nog als veilig worden bestempeld, wat betekent dat asielzoekers uit die gebieden kunnen worden teruggestuurd. Daarnaast wordt overwogen om Syriërs die al een verblijfsvergunning hebben, terug te sturen naar veilige gebieden in hun land van herkomst.

Vanaf eind november zullen er grenscontroles komen, waarbij irreguliere migranten direct worden teruggestuurd naar landen zoals Duitsland en België. Dit kan op basis van artikel 25 van de Schengengrenscode.

Het kabinet wil daarnaast het aantal vluchtelingen dat in VN-verband wordt opgevangen, terugbrengen van 500 naar 200 per jaar. Ook worden er 50 tot 100 extra cellen ingericht om uitgeprocedeerde asielzoekers vast te zetten en uit te zetten. Verder worden dwangsommen in het vreemdelingenrecht afgeschaft, wat de druk op de asielprocedure moet verminderen. In de conceptbrief benadrukt premier Schoof dat het asielsysteem in zijn huidige vorm "onhoudbaar" is. Hoewel het noodrecht van tafel is, blijft de urgentie volgens Schoof groot. Als VVD en BBB instemmen met de plannen, wordt verwacht dat het kabinet vrijdag in de ministerraad hierover een besluit zal nemen.