Kosten asielopvang schieten mogelijk omhoog door kabinetsplan

Het kabinet wil de kosten voor de asielopvang verlagen, maar dreigt met eigen beleid juist voor een flinke kostenstijging te zorgen. De afschaffing van de voorrang op sociale huurwoningen voor statushouders zal ertoe leiden dat zij langer in asielzoekerscentra blijven. Dit verhoogt de dagelijkse kosten, die nu al 1,5 miljoen euro per dag bedragen. Opvangorganisatie COA vreest dat er hierdoor nog meer opvanglocaties nodig zullen zijn.
Het kabinet, onder leiding van minister Mona Keijzer (Volkshuisvesting, BBB), wil voorkomen dat statushouders nog langer automatisch een sociale huurwoning krijgen. Maar in de toelichting op het wetsvoorstel erkent Keijzer dat dit de kosten van asielopvang in eerste instantie juist zal verhogen.
Een plek in een azc kost tussen de 75 en 150 euro per persoon per dag. Volgens de berekeningen van Keijzer komt dat neer op 750.000 euro per dag als 10.000 statushouders langer in de opvang moeten blijven. Aangezien er nu al bijna 20.000 statushouders wachten op een woning, loopt dit bedrag op tot 1,5 miljoen euro per dag. En als er geen woningen beschikbaar komen, kunnen de kosten nog verder stijgen.
Volgens opvangorganisatie COA zal het nieuwe beleid ertoe leiden dat nog meer opvanglocaties nodig zullen zijn, inclusief dure noodopvang. Momenteel bezetten statushouders al 25 procent van alle asielplekken. Het COA voorspelt dat dit percentage zal oplopen tot 50 procent in 2025 en zelfs 75 procent in 2026.
Minister Marjolein Faber (Asiel, PVV) verwacht vanaf 2027 juist minder asielzoekers en denkt dan fors te kunnen besparen. Haar ministerie wil de budgetten voor COA en IND met 80 tot 85 procent verlagen.
Gemeenten en COA waarschuwen dat de nieuwe wet de opvangcrisis alleen maar erger maakt. Als statushouders in asielzoekerscentra blijven, blijven er minder plekken over voor nieuwe asielzoekers. Dit betekent dat meer mensen in dure noodopvanglocaties moeten worden geplaatst.