VVD wil snelle verwijdering van online oproepen tot illegale demonstraties per wet mogelijk maken

De VVD wil dat burgemeesters sneller kunnen ingrijpen bij oproepen tot rellen, illegale demonstraties of andere openbare ordeverstoringen die online worden verspreid. Met een nieuw wetsvoorstel krijgen zij straks de mogelijkheid om openbare oproepen tot chaos snel offline te laten halen, voordat de situatie op straat escaleert.
De zogenoemde Wet online aangejaagde openbare-ordeverstoring moet het voor burgemeesters mogelijk maken om berichten op het openbare internet te laten verwijderen als deze oproepen tot verstoring van de openbare orde. VVD-Kamerlid Ingrid Michon is initiatiefnemer van het voorstel. Volgens haar zijn bestaande bevoegdheden onvoldoende voorbereid op oproepen die via sociale media razendsnel tot massale rellen kunnen leiden.
"Steeds meer onrust begint online", stelt Michon. Ze noemt de wet een noodzakelijke modernisering van het gemeentelijke instrumentarium. De aanleiding voor de wet komt voort uit meerdere incidenten waarbij online oproepen tot gewelddadige taferelen leidden. In 2012 liep een onschuldig verjaardagsbericht op Facebook uit op Project X in Haren. Tijdens de coronacrisis volgden avondklokrellen in meerdere steden, mede aangewakkerd via sociale media. Gemeenten zagen hun handen gebonden: de politie en het OM konden vaak pas achteraf ingrijpen.
In 2023 vroegen 41 gemeenten het kabinet al om actie. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) sloot zich daarbij aan. Ook burgemeesters zoals Femke Halsema liepen tegen juridische grenzen aan, bijvoorbeeld bij de pogingen om gewelddadige uitspraken van drillrappers offline te krijgen.
De nieuwe wet is uitsluitend van toepassing op openbare onlineberichten, zoals op Facebook, X of Instagram. Berichten in besloten apps als WhatsApp of Telegram vallen buiten de wet. Ook wordt het plaatsen van meningen of kritiek niet verboden. Alleen wanneer er daadwerkelijk wordt opgeroepen tot verstoring van de openbare orde, kan een burgemeester een verwijderverzoek doen.