In een brief aan Schoof schrijft Dijksma dat ‘gemeentebesturen steeds vaker belemmerd worden in hun werk’. Burgemeesters zien draagvlak onder inwoners verdwijnen. Geweld neemt toe en de kosten blijven stijgen. In plaats van hulp ervaren zij ‘tegenwerking vanuit Den Haag’, wat volgens Dijksma hun werk en het draagvlak voor opvang ‘ondermijnt’.

De brandbrief kwam vlak nadat het aanmeldcentrum in Ter Apel opnieuw overvol raakte. Ook liep afgelopen zaterdag een demonstratie tegen het asielbeleid uit op geweld. Vorige week waarschuwde de koning nog in zijn troonrede voor meer polarisatie. Dijksma erkent dat de zorgen leven onder de bevolking. Zij schrijft dat inwoners zich zorgen maken ‘zowel over de effecten van polarisatie als over migratie’.

Veiligheid in gevaar
Volgens Dijksma worden raadsvergaderingen over asielopvang steeds vaker verstoord. Gemeenten zien meer incidenten met overlastgevende asielzoekers. Daardoor kunnen zij ‘de opvang van grote groepen ontheemden niet langer verantwoord organiseren’.

De gevolgen reiken verder dan alleen de opvang, stelt zij. ‘De democratische rechtsstaat wordt ondermijnd’, schrijft Dijksma. Ook is de veiligheid ‘van inwoners en bestuurders’ in gevaar. Het vermogen van gemeenten om ‘hun wettelijke taak’ uit te voeren staat ‘onder zware druk’. Dat noemt ze ‘onacceptabel’.

Spreidingswet en gebrek aan steun
Volgens de wet zijn gemeenten verplicht opvang te regelen. Maar het kabinet wil de Spreidingswet intrekken. Intussen roepen rechtse partijen als de PVV en FvD hun achterban op om zich te verzetten tegen opvanglocaties.

Dijksma wijst op de tegenstrijdigheid: zolang de wet geldt, moeten gemeenten zich eraan houden. Ze eist daarom ‘rugdekking’ voor lokale bestuurders die nu ‘in de kou staan’. Het kabinet moet ‘publiekelijk en ondubbelzinnig’ steun uitspreken voor bestuurders die de wet uitvoeren. Opvallend genoeg stelt Dijksma niet dat er, indien er niet genoeg draagvlak onder de bevolking is, een einde zou moeten komen aan de spreidingswet. 

Volgens Dijksma strooit het kabinet ‘zand in de raderen en in de ogen van onze burgers’. Het kabinet krijgt geen grip op de instroom en ook niet op de terugkeer van afgewezen asielzoekers. Zolang dat niet verandert, betalen gemeenten de prijs. Zij schrijft dat dit gebeurt ‘in geld, in draagvlak en in veiligheid’. En haar conclusie is duidelijk: ‘Dat accepteren wij niet langer.’