In de vorige subsidieperiode (2021-2024) van de Basisinfrastructuur (bis) was het criterium 'diversiteit en inclusiviteit' wel opgenomen, maar werden er nog geen concrete eisen gesteld. Ook toen al toonde de Raad van Cultuur zich kritisch, omdat klassieke instellingen als de Nationale Opera dan in de knel zouden komen te zitten.
Desondanks worden de diversiteitsdoelen per 2025 verder aangescherpt. 'Diversiteit en inclusiviteit' wordt hierin meegenomen als één van de vier subsidiecriteria.
Als een culturele instelling nog in aanmerking wil komen voor subsidies, moet het meer inclusie gaan brengen bij de vier p's: programma, publiek, personeel en partners. Dit is niet voor niets, stelt de code: 'Gezien de diversiteit van de samenleving gaat kwaliteit altijd samen met verscheidenheid.'
De Raad voor Cultuur zet echter vraagtekens bij de haalbaarheid van de toetsing hiervan. Hoe dan ook wil de Raad wel dat instellingen gaan nadenken over hoe ze meer diversiteit en inclusiviteit kunnen bewerkstelligen. "Iedere instelling moet laten zien hoe ze daar constructief mee omgaat," aldus de Raad.
'Verdere marginalisering'
Voormalig artistiek directeur bij het NTR-Zaterdagmatinee, Kees Vlaardingerbroek, reageert echter kritisch. 'Ja, traditie en verbreding horen onlosmakelijk bij elkaar,' schrijft hij. 'Maar de laatste tijd wordt de westerse traditie steeds meer gezien als "wit", dus slecht, een obstakel voor de gewenste inclusie. Een misvatting die onherroepelijk tot verdere marginalisering van de kunstsector zal leiden.'
Ook PVV-Kamerlid Martin Bosma ziet weinig heil in de nieuwe subsidiedoelstellingen. 'D66 terroriseert de kunst,' reageert Bosma. Hierin krijgt hij bijval van opiniemaker Jan Roos is: 'Het begint ziekelijk te worden.'
Iemand schrijft: 'Instellingen worden nu met het oog op subsidie(behoud) gedwongen om mee te doen aan de woke-waanzin. Zorgwekkend!'
Boeren wél divers
Er is ook een andere kant van de medaille. Specialist diversiteit Noor Sloterdijk erkent bij NRC dat diversiteit, volgens de opgestelde subsidiecode, niet altijd hoeft te gaan over huiskleur of geaardheid. Zo zou het ook kunnen gaan over plattelandsbewoners die een kloof ervaren met de Randstad.
"Diversiteit en inclusie gaan ook over ontoegankelijkheid, en ik kan me voorstellen dat als jij je als plattelandsbewoner niet herkent in kunst en cultuur, je dat als ontoegankelijkheid ervaart," aldus Sloterdijk bij NRC.