De Haagse spelletjes van de VVD
De VVD zegt niet deel te willen nemen aan de nieuwe regering. Wat zit er precies achter dit besluit? VVD-leider Dilan Yeşilgöz zegt, dat de verliezen die de partij tijdens deze verkiezingen leed een duidelijk signaal zijn van de kiezers. 84 procent van de VVD-stemmers wil echter juist wel dat de partij deel neemt aan een rechtse coalitie met de PVV en BBB. Yeşilgöz geeft aan alleen gedoogsteun te willen geven aan zo'n rechtse coalitie. BBB-leider Caroline van der Plas is uiterst kritisch over deze beslissing '.Het gaat wéér om poppetjes en partijen en niet om wat BURGERS willen.' Ook PVV-leider Geert Wilders is zeer kritisch. "Haar keuze, maar denk ik iets wat Nederland niet echt zal respecteren."
De VVD is dertien jaar lang de leidende regeringspartij geweest in Nederland. Nu vertrekt Rutte en heeft de partij in één keer 10 zetels verloren tijdens de verkiezingen. Toch is de partij nog wel steeds één van de grootste partijen en werd een samenwerking met andere rechtse partijen logisch geacht.
De meerderheid van alle kiezers steunt een rechtse regering van VVD, BBB, PVV en NSC. Yeşilgöz gaf maanden geleden nog aan open te staan voor samenwerking met de PVV. Iets wat Mark Rutte sinds 2012 had uitgesloten. Kort voor de verkiezingen leek Yeşilgöz echter op haar standpunt terug te komen en de PVV alsnog te willen buitensluiten.
Van der Plas stelt, dat het besluit onlogisch is gezien de inhoudelijke standpunten van de VVD, zoals over de asielcrisis. 'VVD laat Kabinet vallen vanwege asielcrisis, kan met partijen Kabinet vormen om die crisis (en vele andere crisissen) op te lossen en zegt dan: Nee. Het gaat wéér om poppetjes en partijen, en niet om wat BURGERS willen. Niets geleerd van 15 maart en 22 november."
De kritiek dat de regeringspartijen meer gericht zijn op partijen en beeldvorming en minder op inhoud speelde al tijdens de laatste formatie. VVD en CDA gaven aan niet met zowel PvdA als GroenLinks een coalitie te willen vormen. Slechts één van de twee partijen was acceptabel. De linkse partijen weigerden echter juist om elkaar los te laten. Dit droeg bij aan een impasse die tot de langste regeringsformatie in de Nederlandse geschiedenis leidde.
Wilders noemt de beslissing van Yeşilgöz "echt teleurstellend". Tegen De Telegraaf wijst hij op het feit dat de onderhandelingen nog niet eens begonnen zijn. "Ik zie alleen maar peiling na peiling dat VVD-stemmers zeggen 'ja we hebben misschien verloren maar we willen graag dat je meedoet aan een centrumrechts kabinet'. En die kansen liggen er nu ook. In ieder geval zou je daarover moeten gaan onderhandelen. Dat doet ze nu niet. Daarmee laat ze een groot deel van haar eigen kiezers in de steek."
Inhoudelijk lijken VVD en PVV meer kritische standpunten omtrent migratie en asielbeleid te delen. Ook als het gaat om de economie en belastingverlagingen voor de middenklasse lijken de partij elkaar te kunnen vinden. Ook BBB wil hervormingen van het belastingstelsel en een strenger migratiebeleid. Hetzelfde geld voor NSC.
De VVD zou kunnen zorge voor een stabiele meerderheidsregering op rechts. Toch wil de partij ineens liever gedoogsteun geven aan wat waarschijnlijk een minderheidskabinet zal zijn. De VVD heeft in het verleden juist aangegeven minderheidskabinetten als instabiel te zien en dat deze voor de partij geen voorkeur hebben.
Ook de verklaring dat de partij niet deel wil nemen aan een coalitie omdat ze tien zetels verloor roept vragen op. In 2017 verloor de VVD ook acht zetels vergeleken met de verkiezingen daarvoor. Toch nam de partij vrijwel meteen het voortouw bij het vormen van een nieuwe coalitie.
Als de VVD vasthoudt aan deze beslissing wordt de rol van NSC nog crucialer. De BBB gaf voor de verkiezingen al aan samen te willen werken met de PVV. De partij van Omtzigt heeft dit tot u echter juist uitgesloten.
VVD laat Kabinet vallen vanwege asielcrisis, kan met partijen Kabinet vormen om die crisis (en vele andere crisissen) op te lossen en zegt dan: Nee. Het gaat wéér om poppetjes en partijen en niet om wat BURGERS willen. Niets geleerd van 15 maart en 22 nov. https://t.co/tZmDXc3DV5
— Caroline van der Plas (@lientje1967) November 24, 2023