Gekaapte revolutie: de schaduwzijde van linkse naïviteit

Opinie 2 juli 2024 3 minuten Redactie
UvA
ANP

De Islamitische Revolutie in Iran (1979) lijkt weinig gemeen te hebben met de hedendaagse pro-Palestijnse studentenprotesten in het Westen. Maar er is een opvallend patroon: linkse bewegingen, vol met goedbedoeld idealisme, worden gekaapt door islamistische groeperingen. In Iran had dit dramatische gevolgen: de komst van de sharia en een totalitair regime. De vraag rijst: dreigt de geschiedenis zich momenteel te herhalen met de pro-Palestijnse studentenbeweging?

Om het heden te begrijpen, is soms een uitstapje naar het verleden nodig. De jaren '70 in Iran waren een tijd van grote onrust en politieke omwenteling. Linkse studenten protesteerden fel tegen het autoritaire regime van sjah Mohammad Reza Pahlavi. Hun voornaamste klachten waren de onderdrukking door de geheime politie SAVAK, economische ongelijkheid en corruptie, en de nauwe banden van de sjah met westerse mogendheden, vooral de Verenigde Staten. De studentenorganisaties mobiliseerden massaal en organiseerden demonstraties, stakingen en verspreidden pamfletten en ondergrondse publicaties. Hun leuzen als "Marg bar sjah" (Dood aan de sjah) weerspiegelen hun verlangen naar een rechtvaardiger en onafhankelijk Iran.

De protesten van de linkse studenten waren grotendeels gerechtvaardigd. Het regime van de sjah stond bekend om zijn harde repressie, en de economische misstanden waren schrijnend. Veel Iraniërs voelden zich gemarginaliseerd en zochten naar een verandering die hun levensomstandigheden zou verbeteren. Echter, de idealistische beweging van de studenten werd al snel een pion in een groter politiek schaakspel.

Ayatollah Khomeini en zijn islamistische volgelingen zagen hun kans schoon. Terwijl de linkse studenten de straat op gingen om te vechten voor vrijheid en gelijkheid, werkten de islamisten achter de schermen om hun eigen agenda door te drukken. Ze vormden een alliantie met de linkse bewegingen om de sjah te verdrijven, maar hadden een heel andere visie voor Iran. Nadat de sjah in 1979 was verdreven, begonnen de islamisten snel hun macht te consolideren. Linkse leiders en andere politieke opponenten werden gemarginaliseerd, gevangengenomen of geëxecuteerd. Uiteindelijk werd Iran omgevormd tot een theocratische staat met Khomeini als de hoogste leider, waardoor de oorspronkelijke revolutionaire idealen van democratie en vrijheid werden vervangen door religieuze autoriteit.

In de huidige tijd zien we een vergelijkbare dynamiek in de pro-Palestijnse studentenprotesten in het Westen. Net als hun Iraanse voorgangers, streven deze studenten naar mensenrechten en sociale rechtvaardigheid, specifiek gericht op de situatie van de Palestijnen. Ze organiseren massale demonstraties, gebruiken social media om hun boodschap te verspreiden, en hun leuzen zoals "Free Palestine" en "End the occupation" resoneren breed. Maar ook hier zien we de invloed van externe krachten die de beweging kunnen kapen.

Linkse activisten werken soms samen met islamistische groeperingen, die hun eigen agenda’s hebben. Salafistische clubs als Samidoun zijn actief bij de veelbesproken UvA-barricades en zelfs de Iraanse ayatollah Khamenei steunt de pro-Palestijnse studentenprotesten in het Westen. Moet links vrezen voor een gekaapte revolutie? De geschiedenis leert ons dat goedbedoeld idealisme en politieke naïviteit kwetsbaar zijn voor manipulatie door groepen met andere doelen. Het risico bestaat dat extremistische groeperingen de hedendaagse protesten domineren en hun eigen agenda's opleggen, zoals we zagen bij de revolutie in Iran.

Deze dynamiek benadrukt de noodzaak voor studenten en activisten om waakzaam te zijn en kritisch te blijven over de invloeden binnen hun bewegingen. Terwijl hun streven naar rechtvaardigheid en mensenrechten niet verkeerd is, moeten ze zich bewust zijn van de risico's van samenwerking met groeperingen die andere, mogelijk extremistische, agenda's nastreven.

De geschiedenis van de linkse studentenprotesten in Iran en de hedendaagse pro-Palestijnse protesten in het Westen toont aan dat idealisme vaak een dubbelzijdig zwaard is. Het kan de kracht zijn die verandering teweegbrengt, maar ook de kwetsbaarheid die wordt uitgebuit door machtsbeluste groepen. Door te leren van het verleden, kunnen hedendaagse bewegingen hopelijk voorkomen dat ze dezelfde fouten maken en ervoor zorgen dat hun goedbedoelde doelen niet worden gekaapt door extremisten.

Deze column is geschreven door de redactie van NieuwRechts.

In een interview met NieuwRechts vertelt politicoloog en Amerika-kenner Raymond Mens over de belangrijkste plannen van president Donald Trump in de eerste weken van zijn presidentschap. "Trump gebruikt het als een soort hamer om mee te slaan." Blijf via NieuwRechts.nl op de hoogte van het laatste nieuws voor rechts en conservatief denkend Nederland! Start je gratis maand nu via https://nieuwrechts.nl/landing

De belangrijkste plannen van Trump ontrafeld door Raymond Mens

Beluister onze podcast

Of beluister op:

Meerartikelen

Palestijnen
Nieuws

Amsterdams bedrijf moet 45.000 euro betalen aan ontslagen Palestijn

Een opmerkelijke uitspraak van de rechtbank Amsterdam zet werkgevers op scherp. Een Palestijnse IT’er die ontslagen werd vanwege kritische uitlatingen over Israël op LinkedIn, krijgt ruim 45.000 euro schadevergoeding van zijn werkgever. De rechter oo

ABP
Achtergronden

ABP verkoopt aandelen Google en Facebook: opnieuw een politieke keuze?

Het grootste pensioenfonds van Nederland, ABP, heeft besloten om niet langer te investeren in grote techbedrijven zoals Google, Facebook, Instagram en WhatsApp. Dit bevestigde het pensioenfonds na berichtgeving van het FD. De verkoop van aandelen in

Halsema Dijksma
Nieuws

Linkse gemeenten woedend om einde voorrang statushouders: 'Onmenselijk'

Het plan van Woonminister Mona Keijzer (BBB) om statushouders geen voorrang meer te geven bij sociale huurwoningen stuit op felle kritiek van grote steden. Groningen, Amsterdam, Utrecht, Den Haag en Eindhoven noemen de maatregel een 'schijnoplossing'

Etalle Emissiezone
Achtergronden

FVD-raadslid fileert zero-emissieplan: ‘Een ramp voor Den Haag’

De Haagse politiek staat op scherp nu wethouder Robert Barker (Partij voor de Dieren) een zero-emissiezone voor het kustgebied wil invoeren. Volgens raadslid Massimo Etalle (FVD) is het plan een regelrechte aanslag op de Haagse economie en ondernemer

Rubio Netanyahu
Nieuws

Amerikaanse minister: 'Hamas moet geëlimineerd worden'

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Marco Rubio heeft een harde boodschap: Hamas moet verdwijnen. Tijdens een gezamenlijke persconferentie met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu verklaart Rubio dat de Palestijnse organisatie “geen m

Vermeer
Nieuws

BBB wil einde aan 'peperdure praatclub' klimaatberaad

De BoerBurgerBeweging (BBB) heeft forse kritiek op het Nationaal Burgerberaad Klimaat. Dit beraad, waarin 175 gelote Nederlanders vijf weekenden lang bijeenkomen om over klimaatbeleid te praten, kost ruim 6 miljoen euro – omgerekend 35.000 euro per d

azc
Nieuws

Gemeente wil azc van 100 man plaatsen in dorp van 700 inwoners

Het Groningse dorp Doezum, met slechts 700 inwoners, ziet zijn inwonertal binnenkort explosief groeien. De gemeente wil er een doorstroomlocatie voor statushouders realiseren, wat betekent dat honderd asielzoekers met een verblijfsvergunning in chale

Tweede Kamer
Nieuws

OM: 'Man die Tweede Kamer binnendrong met mes had terroristisch motief'

De man die donderdag met een steekwapen de Tweede Kamer binnendrong, wordt verdacht van het voorbereiden van een moord met een terroristisch oogmerk. Het Openbaar Ministerie (OM) meldt dat het gaat om een 18-jarige man uit Nijmegen. Hij zou daarnaast

Leesmeeropinie
Leesmeerinterviews

Meerartikelen

De Vos
Nieuws

FVD-Kamerlid luidt noodklok over asielbeleid: ‘Het is meer dan genoeg geweest’

In haar maidenspeech trekt FVD-Kamerlid Lidewij de Vos fel van leer tegen het huidige asielbeleid. Volgens haar is de situatie onhoudbaar: er heerst grote onveiligheid op straat, de woningmarkt zit muurvast en de 'demografische vervanging' van Nederl

NieuwRechts podcast
Rechts voor z'n Raap

NPO herschrijft de geschiedenis en Brusselse geldstromen tegen het licht gehouden

In deze aflevering van Rechts voor z’n Raap leggen we de vinger op de zere plek in een week vol onthullingen en politiek gestuurde chaos. Terwijl de voorzitter van de veiligheidsconferentie in München in tranen uitbarst, rijst de vraag: is Europa nog

Soldaten
Nieuws

Nederland overweegt deelname aan Europese troepenmacht voor Oekraïne

Nederland mag meepraten over de opzet van een Europese afschrikkingsmacht die een toekomstige vrede in Oekraïne moet bewaken. Buitenlandminister Caspar Veldkamp stelt dat Nederland een geschikte deelnemer is en over de militaire capaciteit beschikt o

Wilders
Nieuws

Wilders spreekt Schoof tegen: ‘Geen Nederlandse soldaten naar Oekraïne’

PVV-leider Geert Wilders heeft zich uitgesproken tegen het sturen van Nederlandse militairen naar Oekraïne. Hij liet via X weten dat Nederland al bij te veel missies betrokken is en dat de focus moet liggen op de bescherming van het eigen grondgebied

Covid Heneghan
Onderzoek

Nieuw onderzoek legt onveiligheid coronavaccins bloot

De veiligheid van coronavaccins staat opnieuw ter discussie na onthullingen van professor Carl Heneghan, directeur van het Center for Evidence-Based Medicine aan de Universiteit van Oxford. In een recent interview levert hij stevige kritiek op de man

Woning
Nieuws

CBS: Gemiddelde woning nu 451.000 Euro – geen kentering in prijsstijging

De Nederlandse woningmarkt blijft onder druk staan. In 2023 steeg de gemiddelde verkoopprijs van een koopwoning opnieuw en kwam uit op 451.000 euro, ruim 8 procent meer dan het jaar ervoor. Toch zijn er nog gemeenten waar huizen minder dan 3 ton kost

Trump
Nieuws

Drain the swamp? 75.000 ambtenaren accepteren vertrekregeling Trump

Sinds het aantreden van president Donald Trump is het aantal werkloosheidsaanvragen in de hoofdstad Washington D.C. fors gestegen. Ruim 9500 ambtenaren hebben inmiddels te horen gekregen dat hun baan verdwijnt. De regering voert ingrijpende bezuinigi

Politie
Achtergronden

Duitse politie voert klopjacht op rechtste burgers wegens online meningen

Duitsland voert steeds harder beleid tegen ongewenste meningen op het internet. Onder het mom van het bestrijden van 'haatzaaierij' trekt de Duitse overheid huiszoekingsbevelen uit, stuurt politie-eenheden op burgers af en bestraft hen voor online ui

Zelensky Jetten
Nieuws

Zelensky en D66 pleiten voor Europees leger: 'Ja, het is tijd!'

De roep om een Europees leger klinkt steeds luider. Op de internationale veiligheidsconferentie in München pleitte de Oekraïense president Volodymyr Zelensky openlijk voor de oprichting van een gezamenlijke Europese krijgsmacht. De partijtop van D66

Dijkversterking
Nieuws

Dijken niet versterkt vanwege stikstofregels: “We maken ons echt ernstige zorgen”

Verschillende cruciale dijkversterkingen in Nederland dreigen stil te vallen door strenge stikstofregels. Projecten bij Echteld, Dodewaard en Wageningen staan op losse schroeven. Waterschappen maken zich grote zorgen over de gevolgen voor veiligheid

Israëliër
Nieuws

Palestijnse asielzoekers vallen Israëliërs aan in Griekenland

In het centrum van Athene zijn Israëlische toeristen zaterdagochtend vroeg aangevallen door twee mannen, vermoedelijk vanwege hun Hebreeuwse taal en het dragen van een Davidster. Een van de slachtoffers, een man van in de veertig, werd met een mes in

East Harlem / Suárez
Nieuws

Transgender asielzoeker verkracht jongen (14) in New York

De schok is groot in de New Yorkse wijk East Harlem na een ernstig zedenmisdrijf waarbij een 14-jarige jongen het slachtoffer werd. De verdachte, een transgender asielzoeker met een uitzettingsbevel, werd al gezocht in New Jersey en Massachusetts. On