Statushouders ontvangen massaal uitkering in Nederland
Asielzoekers die een verblijfsvergunning hebben gekregen, vinden maar mondjesmaat betaald werk. Uit cijfers van het CBS blijkt dat na een jaar in Nederland slechts een kwart van de mannelijke statushouders en één op de tien vrouwelijke statushouders werk heeft gevonden. Het gaat vaak om deeltijdbanen, zo blijkt uit een rapport van Regioplan over de nieuwe inburgeringswet.
Weinig werkende statushouders
De Inburgeringswet uit 2021 moest ervoor zorgen dat taallessen en werk beter hand in hand zouden gaan, maar de resultaten blijven vooralsnog achter. Slechts vijftien procent van de statushouders in het nieuwe stelsel heeft betaald werk gevonden.
Veel statushouders geven aan dat het combineren van intensieve inburgeringslessen met een baan een grote uitdaging is. Zo besloot een Syrische man zijn baan bij DHL op te zeggen omdat hij het niet kon combineren met het inburgeringstraject: 'Het is moeilijk om een balans te vinden tussen de twee. Op een gegeven moment moet je een beslissing nemen', aldus de man tegenover Regioplan.
Uitdagingen bij werk en inburgering
Statushouders moeten niet alleen de Nederlandse taal leren, maar ook een inburgeringscursus doenj. Ze krijgen doorgaans 2,5 jaar om het traject te doorlopen en af te ronden met een examen. Voor vele statushouders blijkt uit het onderzoek van Regioplan de combinatie met werk echter lastig vol te houden. Bovendien sluit het aanbod van lessen vaak niet aan op de praktijk. Sommige statushouders stellen dat schooltijden botsen met hun werktijden, terwijl anderen verplicht vrijwilligerswerk moeten doen als onderdeel van het traject, terwijl ze liever een betaalde baan zouden hebben.
Een ander knelpunt is de lange wachttijd voordat statushouders aan hun inburgering kunnen beginnen. In veel gevallen moeten zij eerst jaren wachten in een azc en daarna in hun toegewezen gemeente.
Regioplan constateert ook dat de begeleiding door gemeenten sterk uiteenloopt. Hoewel sommige gemeenten helpen met praktische zaken, zoals het opstellen van een cv of het vertalen van diploma’s, missen andere gemeenten deze ondersteuning volledig. Statushouders vragen om meer begeleiding, zowel bij het vinden van passend werk als bij het sneller leren van de taal.
Ondertussen stijgt de druk op gemeenten. Het aantal inburgeraars zal de komende jaren naar verwachting verdubbelen, terwijl gemeenten al moeite hebben om de huidige instroom te financieren. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) waarschuwde onlangs dat zonder extra financiële steun van het Rijk, volwaardige inburgering onmogelijk wordt. "We vrezen dat dit leidt tot slechtere integratie en participatie," aldus de VNG.
