Trump trekt fel van leer tegen Canada met beschuldigingen over economische afhankelijkheid. “Waarom subsidiëren we Canada met meer dan 100 miljard dollar per jaar? Het slaat nergens op!” schreef hij. Hij voegt eraan toe dat veel Canadezen volgens hem zouden profiteren van lagere belastingen en militaire bescherming door de VS. “51e staat!” roept hij uit.

De reactie in Canada is verontwaardigd. Oud-premier van Québec, Jean Charest, noemt de uitspraken een “wake-upcall” en roept Canadezen op zich te verenigen. “Ongeacht politieke voorkeur of meningen over de premier, zouden alle Canadezen diep beledigd moeten zijn door Trumps opmerkingen,” schrijft Charest op X (voorheen Twitter). “Het is tijd dat we onze plaats in de wereld opnieuw definiëren en niet achterover leunen.”

Diplomatieke spanningen nemen toe
De opmerkingen van Trump komen op een gevoelig moment in de Amerikaans-Canadese betrekkingen. Vorige maand kondigde hij plannen aan voor een importtarief van 25 procent op goederen uit Canada, Mexico en China. Deze maatregel veroorzaakte grote onrust in Canada. Premier Justin Trudeau reisde zelfs af naar Mar-a-Lago om te proberen de tariefdreiging af te wenden. Hoewel de gesprekken hoopvol leken, volgde enkele dagen later een opmerkelijke post van Trump met de woorden “Oh Canada!” naast een afbeelding van hemzelf bij een fictief Canadees landschap.

“Het was duidelijk een grap van de president,” zei Dominic LeBlanc, de Canadese minister van Financiën, die aanwezig was bij het diner in Mar-a-Lago. Maar die verklaring stelde weinig Canadezen gerust. Premier Trudeau waarschuwde voor de gevolgen van een tweede termijn van Trump. Ondertussen dreigde de premier van Ontario, Doug Ford, om de energie-export naar de VS te beperken als reactie op de dreigende importheffingen.

Annexatie of provocatie?
De annexatie-opmerking werd door velen gezien als een provocatie. Trump noemde Trudeau spottend “Gouverneur Justin Trudeau van de Grote Staat Canada” en herhaalde zijn kritiek op Canada’s handelsbeleid. “Veel Canadezen begrijpen niet dat wij hen subsidiëren,” beweerde Trump, zonder verdere uitleg.

Volgens Trump steunt de VS Canada door een onevenwichtige handelsbalans. Canada exporteert jaarlijks voor miljarden dollars meer naar de VS dan het importeert. In 2022 was het Canadese handelsoverschot op goederen met de VS bijna 80 miljard dollar. Trump ziet dit als een indirecte Amerikaanse subsidie.

Escalatie dreigt
Ook andere Amerikaanse prominenten mengen zich in het debat. Elon Musk, een bondgenoot van Trump, noemt Trudeau op X “een onuitstaanbare prutser” en voorspelt dat diens politieke carrière niet lang meer zou duren. In reactie daarop presenteerde Trudeau deze week een plan van meer dan 1 miljard dollar om grenscontroles met de VS te versterken. “Het is belangrijk om te laten zien dat we bezorgdheid over grensbeveiliging delen,” zei minister LeBlanc.

Ondertussen blijft de diplomatie op scherp staan. De opmerkingen over annexatie zijn niet officieel herroepen, wat sommigen doet vrezen voor verdere escalatie.