Strijd tegen machtsmisbruik: Trump hervormt direct federale overheid
President Donald Trump heeft op zijn eerste dag in functie een uitvoerend bevel ondertekend waarin hij ingrijpende maatregelen aankondigt tegen wat hij "de politieke bewapening van de overheid" noemt. Het bevel, officieel getiteld "Ending the Weaponization of the Federal Government", richt zich op onderzoeken en acties die tijdens de vorige regering zijn uitgevoerd door federale instellingen zoals het ministerie van Justitie en de inlichtingendiensten.
Het uitvoerend bevel stelt dat de vorige regering federale instellingen gebruikte om politieke tegenstanders te treffen. Daarbij zouden wetten zijn gebogen en burgers onterecht zijn vervolgd, volgens de tekst van het document. Het bevel noemt specifiek incidenten waarbij ouders die protesteerden bij schoolbesturen en individuen die kritiek uitten op de regering, het doelwit werden van onderzoeken en vervolgingen.
'Deze acties waren niet gericht op gerechtigheid, maar op het veroorzaken van politieke schade', aldus het document. Trump stelt dat deze praktijk een bedreiging vormt voor de democratie en in strijd is met de Amerikaanse grondwet.
De maatregel geeft de Amerikaanse procureur-generaal en de directeur van de Nationale Inlichtingendienst opdracht om activiteiten van federale instellingen in de afgelopen vier jaar te onderzoeken. Zij moeten rapporteren over gevallen waarin wetshandhavings- of inlichtingenacties in strijd waren met de nieuwe beleidsrichtlijnen. Deze rapporten moeten aanbevelingen bevatten voor herstelmaatregelen.
Daarnaast worden federale instellingen aangespoord om documentbehoud strikt na te leven en overtredingen van archiefwetten aan te geven. Volgens het bevel zullen overtredingen leiden tot verdere juridische stappen.
Het uitvoerend bevel maakt melding van de ongelijke behandeling van demonstranten. Zo wordt erop gewezen dat meer dan 1.500 individuen die betrokken waren bij de bestorming van het Capitool op 6 januari 2021 zijn vervolgd, terwijl een groot deel van de zaken tegen demonstranten van de Black Lives Matter-beweging werd ingetrokken. Met deze stap zet president Trump zijn toon voor zijn tweede termijn: een focus op het terugdraaien van wat hij ziet als misstanden en een poging om overheidsinstellingen te depolitiseren.