Duitse journalist krijgt gevangenisstraf voor satirische foto van linkse minister

De hoofdredacteur van de rechts-conservatieve krant Deutschland Kurier, David Bendels, is veroordeeld tot een voorwaardelijke celstraf van zeven maanden. De rechtbank in Bamberg oordeelde dat hij zich schuldig had gemaakt aan ‘belediging van een politiek persoon’ vanwege een satirische fotomontage van minister Nancy Faeser (SPD).
'Ik haat de vrijheid van meningsuiting'
De afbeelding toonde minister Faeser met een bord in haar handen waarop stond: ‘Ik haat de vrijheid van meningsuiting’. De foto was gebaseerd op een echte opname van Faeser met een ‘Wij herinneren’-bord ter gelegenheid van Holocaustherdenkingsdag. De satirische versie verscheen in de Deutschland Kurier.
Volgens de rechtbank ging het om strafbare smaad. Bendels werd veroordeeld op basis van paragraaf 188 van het Duitse wetboek van strafrecht, waarin bijzondere bescherming geldt voor politici.
Klacht ingediend door Faeser zelf
Opvallend is dat Nancy Faeser zelf de strafklacht indiende. Daarmee volgt ze een bredere trend van Duitse politici die burgers vervolgen vanwege ‘beledigingen’ en ‘memes’.
De veroordeling leidde tot veel kritiek, vooral uit rechtse hoek. AfD-Kamerlid Beatrix von Storch reageerde fel op X: ‘Ik geloof dat je móét kunnen denken dat mevrouw Faeser een hekel heeft aan vrijheid van meningsuiting. En als je dat zegt en je krijgt zeven maanden gevangenisstraf, dan is het geen mening meer. Dan is het blijkbaar een feit.’
Von Storch verwees ook naar een eerdere uitspraak van Faeser: ‘Wie de staat bespot, moet aangepakt worden door een sterke staat.’ Volgens critici laat deze veroordeling precies zien wat zij bedoelde.
Twee maten bij satire
De veroordeling roept vragen op over de vrijheid van satire in Duitsland. Linkse programma’s zoals Titanik en ZDF Magazin Royale van Jan Böhmermann staan bekend om harde spot, vooral richting rechts-conservatieve politici. Toch worden zij niet vervolgd. Ook bij het Keulse carnaval zijn jaarlijks praalwagens te zien die fel uithalen naar AfD-politici, zonder juridische gevolgen.
David Bendels laat het er niet bij zitten. Hij kondigde aan in hoger beroep te gaan. ‘Wij zullen dit vonnis niet accepteren’, zei hij. ‘Wij zullen met alle beschikbare middelen blijven strijden voor de vrijheid van de pers en de vrijheid van meningsuiting, die essentieel zijn voor het voortbestaan van de democratie in Duitsland.’
Bendels kreeg eerder al drie veroordelingen, waaronder voor deze zaak. In totaal moet hij boetes betalen over een periode van 480 dagen en bovendien excuses aanbieden aan minister Faeser. Alle uitspraken zijn in hoger beroep aangevochten.