Rechter stelt Kick Out Zwarte Piet in het gelijk: gemeente moet vergoeding betalen

De burgemeester van Westland, Bouke Arends, heeft onterecht te zware eisen opgelegd aan een demonstratie van Kick Out Zwarte Piet (KOZP) op 18 november 2023 in De Lier. Dat oordeelt de rechtbank in een uitspraak die deze week openbaar werd. KOZP en de Stichting Nederland Wordt Beter hadden de zaak aangespannen tegen de burgemeester, meldt Omroep West.
Volgens de rechter had Arends het recht op demonstratie onterecht beperkt, meldt WOS. De rechtbank benadrukt dat de overheid niet alleen het demonstratierecht moet waarborgen, maar zich ook ‘moet onthouden van indirecte maatregelen die de uitoefening van dat recht onredelijk beperken’.
Betoging tijdens sinterklaasintocht
De demonstratie vond plaats tijdens de intocht van Sinterklaas. KOZP bracht tientallen mensen met bussen naar De Lier. Zij droegen bordjes met teksten als ‘zwarte piet mag niet’. Tegelijkertijd waren er ook voorstanders van zwarte piet aanwezig, van wie sommigen eieren en vuurwerk gooiden. Negen mensen werden gearresteerd, meldt Omroep West.
In de vergunning stond onder andere dat demonstranten ‘geen personen in de omgeving mochten intimideren’. KOZP vond dat onterecht: ‘Het zijn juist de KOZP-demonstranten die zijn geconfronteerd met intimiderende en bedreigende reacties van omstanders.’
Verweer van burgemeester onvoldoende
De burgemeester stelde dat de extra voorwaarden nodig waren omdat ook Extinction Rebellion zich had gemeld, meldt Omroep West. Die zou ‘vreedzame disruptieve acties’ willen uitvoeren. Volgens Arends maakte dat de situatie onduidelijk. De rechtbank ging daar niet in mee: ‘Er was geen enkele reden voor de burgemeester om aan te nemen dat de demonstranten tijdens de demonstratie omstanders zouden intimideren.’
Ook andere voorwaarden werden afgewezen. Zo stond in de vergunning dat de betoging direct moest worden gestopt bij dreiging van wanorde. Volgens de rechtbank mag de overheid een demonstratie alleen beperken als er sprake is van ‘bestuurlijke overmacht’. Dat was hier niet het geval.
Gezichtsbedekking en kosten
Ook het verbod op gezichtsbedekkende kleding ging te ver. De rechtbank stelt: ‘Dat dit voorschrift op advies van de politie is opgenomen, is daartoe ook niet genoeg.’ De rechter erkent wel dat Arends moeite heeft gedaan om de betoging mogelijk te maken. Toch moeten de proceskosten worden vergoed. De gemeente moet KOZP en de Stichting Nederland Wordt Beter in totaal 3.479 euro betalen.