Trump zet vol in op massasurveillance van Amerikaanse bevolking

De Amerikaanse regering onder Donald Trump werkt in stilte aan een enorme database van persoonsgegevens om Amerikaanse burgers massaal te surveilleren. Techbedrijf Palantir levert de technologie en ziet zijn beurswaarde exploderen. Hiervan profiteren politici in Trumps vertrouwenskring enorm, die precies op het juiste moment aandelen inkochten.
Sinds maart dit jaar mogen Amerikaanse overheidsinstanties onderling gegevens delen, op bevel van president Trump. Het gaat om data van bijvoorbeeld de sociale dienst, gezondheidszorg en belastingdienst. Al die informatie wordt nu samengebracht via het platform Foundry van Palantir Technologies. Daarmee kunnen uiterst gedetailleerde profielen van burgers worden samengesteld: van medische gegevens tot bankinformatie en studieschuld.
Foundry wordt inmiddels gebruikt door het ministerie van Volksgezondheid en de Social Security Administration. Officieel heet het dat de samenwerking de efficiëntie van de overheid moet verbeteren. Maar privacywaakhonden en burgerrechtenorganisaties vrezen dat het systeem wordt ingezet om burgers te controleren – of erger nog, politieke tegenstanders te viseren, meldt NPR.
Miljardencontracten en politiek gewin
Palantir is inmiddels een gigant geworden. De beurswaarde nadert de 300 miljard dollar. Sinds Trump aan de macht is, stroomt het bedrijf vol met overheidsopdrachten: alleen al bij Defensie ging het recent om een contract van bijna 800 miljoen dollar. Maar wie écht profiteert zijn de mensen die op het juiste moment investeerden – waaronder politici die dicht bij Trump staan.
De Republikeinse afgevaardigde Marjorie Taylor Greene kocht op 8 en 9 april voor tienduizenden dollars aan aandelen, waaronder in Palantir. Kort daarna kondigde Trump een pauze aan op importheffingen, waardoor de beurskoersen omhoog schoten. “Het is een geweldig moment om te kopen,” schreef Trump nog op sociale media, vlak voor de stijging.
Wisten deze leden van Trump’s inner circle meer over de Palantir surveillance deal van deze week?
— Mees Wijnants (@MeesWijnants) June 11, 2025
Hun aandelentransacties doen dat wel vermoeden. pic.twitter.com/H6WiJlWvE2
Volgens Greene beheert een financieel adviseur haar portefeuille, meldt Business Insider. Maar critici in het Congres willen een onderzoek naar mogelijke voorkennis en marktmanipulatie.
Ook andere politici blijken aandelen Palantir te hebben gekocht terwijl ze zitting hadden in commissies die meebeslisten over defensiecontracten. James Comer, lid van het Defensiecomité, kocht één enkel aandeel sinds zijn aantreden. Welk? Palantir. Eén dag na Trumps inauguratie. Inmiddels is dat aandeel ruim verdubbeld in waarde.
Een bedrijf met een dubbele agenda?
Palantir werd ooit mede opgericht door Peter Thiel, een belangrijke donor van Trump. CEO Alex Karp presenteert het bedrijf als redder van het Westen: “Wij willen instellingen helpen domineren – of dat nu op de markt is, of op het slagveld.”
De software van Palantir wordt niet alleen gebruikt voor sociale diensten, maar ook voor militaire doeleinden. In Gaza helpt het Israëlische leger bij doelwitaanvallen. In de VS ontwikkelt Palantir een platform voor de immigratiedienst om migranten in realtime te volgen.
Toch is niet iedereen binnen het bedrijf gelukkig met deze koers. Dertien voormalige medewerkers riepen in een open brief op tot afstand van de Trump-agenda. “We vrezen voor datalekken en politieke misbruik,” schreven zij. Ex-medewerker Juan Sebastián Pinto ging verder: “Ik wil niet dat mijn kleinkinderen ooit in een database belanden waarin hun sociale media en dagelijkse gedrag worden gebruikt door een autoritaire overheid.” En techinvesteerder Paul Graham verwijt Palantir 'de infrastructuur te bouwen van een politiestaat'.