Formatie stukgelopen? Buma doet vrijdag laatste ultieme poging
Informateur Sybrand Buma zet vrijdag een laatste poging in om beweging te krijgen in de vastgelopen formatie. Hij nodigt D66, VVD, GroenLinks/PvdA, CDA en JA21 samen uit voor overleg. Volgens hem is er op dit moment geen werkbare meerderheidscoalitie én geen haalbare minderheidsvariant. De standpunten zitten muurvast en de posities zijn vrijwel onveranderd sinds het begin.
De afgelopen dagen sprak Buma alle fractieleiders. Het formatiedocument van D66 en CDA, dat deze week verscheen, bracht volgens hem geen echte doorbraak. D66 heeft bedenkingen bij samenwerking met JA21. De VVD weigert met GroenLinks/PvdA in een kabinet te stappen. GroenLinks/PvdA verwerpt juist elke minderheidsoptie. En JA21 laat weten niet zonder de VVD te willen deelnemen. Hierdoor valt zelfs een bredere variant met ChristenUnie weg.
Aanvankelijk leek de kans op een minderheidskabinet van D66, VVD en CDA te groeien. Steeds meer partijen gaven hun kaarten prijs en het middenblok leek dichterbij elkaar te komen. Maar GroenLinks/PvdA-leider Jesse Klaver zette de deur hard dicht. Hij noemt een minderheidskabinet een “cruciale fout”. Volgens hem beloont zo’n constructie het “blokkeergedrag” van de VVD. Hij zegt dat het land “doorbraken” nodig heeft, waarvoor een meerderheidscoalitie essentieel is.
JA21-leider Joost Eerdmans herhaalde donderdag dat zijn partij niet zal instappen zonder de VVD. Eerdmans ziet in het stuk van D66 en CDA een handreiking, maar benadrukt dat het kabinet “naar centrumrechts” moet. De VVD zelf houdt vast aan datzelfde doel, maar wil niet expliciet zeggen dat samenwerken met JA21 onmisbaar is.
PVV-leider Geert Wilders ziet helemaal niets in het formatiedocument. Hij noemt het stuk van D66 en CDA “de ondergang van Nederland” en voelt geen enkele behoefte om nog aan te schuiven. Zijn partij wordt vrijdag dan ook niet door Buma uitgenodigd.
