Volgens Gardiner steunt de Trump-regering ‘bewegingen en politieke leiders in Europa’ die pro-Amerikaans zijn en vinden dat Europa een andere koers moet varen. Hij noemt leiders in Italië, Polen en Hongarije ‘belangrijke bondgenoten’. In februari uitte vicepresident J.D. Vance al scherpe kritiek op de EU. Vance stelde onder andere dat de pro-EU leiders in Europa bang zijn voor hun eigen kiezers en de Europese beschaving op het spel zetten door de massamigratie.

EU gezien als bedreiging
Gardiner is uitgesproken over de toekomst van de Unie. ‘Ik zie geen enkel toekomstscenario waarin Europa beter af is mét het voortbestaan van de Europese Unie dan zonder.’ Die uitspraak past volgens hem binnen de nieuwe Amerikaanse veiligheidsstrategie die deze maand is gepubliceerd.

In dat document wordt gewaarschuwd dat Europa ‘zijn beschaving dreigt te verliezen door immigratie en het wegvallen van nationale identiteiten’. De strategie prijst nationalistische partijen die ‘het individuele karakter en de geschiedenis van Europese landen’ willen beschermen. Ook wordt steun uitgesproken voor patriottische partijen die de EU van binnenuit willen hervormen om meer macht terug te brengen naar de natiestaten.

Volgens Gardiner botst verder het EU-beleid steeds vaker met Amerikaanse belangen. ‘Het plan om van de EU een defensiemacht te maken ondermijnt het NAVO-bondgenootschap, terwijl het militaire middelen wegtrekt.’ Daar voegt hij aan toe: ‘De NAVO zal hopelijk nog eeuwen bestaan, maar de EU zal uiteindelijk verdwijnen.’

Vrijheid van meningsuiting en migratie
Gardiner wijst ook op zorgen over de vrijheid van meningsuiting. In Washington bestaan volgens hem ‘diepgewortelde zorgen over wat wordt gezien als de onderdrukking van de vrijheid van meningsuiting binnen de Europese Unie’. Hij noemt de boetes van in totaal 120 miljoen euro voor X als voorbeeld van ‘aanvallen op Amerikaanse techbedrijven’.

Daarnaast hekelt hij het migratiebeleid en de groeiende invloed van de islam. Volgens Gardiner luistert de EU niet meer naar haar burgers. Hij concludeert: ‘Dit alles maakt dat de EU ten dode is opgeschreven.’

Kritiek en politieke reacties
De uitspraken uit Washington roepen verdeeldheid op. Eurocommissaris voor de Mensenrechten Michael O’Flaherty riep op tot moed tegen de Amerikaanse kritiek, meldt de NOS. De Duitse bondskanselier Friedrich Merz was feller en noemde het plan ‘onacceptabel en onaanvaardbaar’. De voorzitter van de commissie in het Europarlement die het contact met de VS onderhoudt sprak van ‘een frontale aanval op de EU’ en waarschuwde voor inmenging in Europese verkiezingen.

Vanuit rechtse partijen klinken positievere reacties. Europarlementariër Mieke Andriese (PVV) noemt het Amerikaanse beleidsstuk ‘een duidelijke strategische waarschuwing voor Europa’. Zij stelt: ‘Massa-immigratie bedreigt onze Europese identiteit.’

Europarlementariër Sander Smit (BBB) onderkent veel van de kritiek op de EU, maar is geen voorstander van het opheffen van de EU. ‘BBB is niet voor een Nexit en dus ook niet voor afschaffing van de Europese Unie, maar is niet naïef.’ Volgens Smit kampt de EU met ‘een ernstig democratisch tekort, met afnemende legitimiteit’ en is er ‘dringend nood aan interne hervormingen’.