CDA en CU willen dat belastingbetaler opdraait voor fatale 'inschattingsfout' Jetten met Gazprom-contracten

Nieuws22 november 2022 3 minuten Marit Nubé
Rob Jetten

Eerder dit jaar wilde Energieminister Rob Jetten (D66) Nederlandse gemeenten dwingen om af te stappen van hun gascontracten met de Russische energieleverancier Gazprom. Tientallen gemeenten kwamen vervolgens voor torenhoge kosten te staan. Vorige week bleek echter dat Jetten hierin een fatale 'inschattingsfout' had gemakt, en dat de overstap niet had gehoeven. Het CDA en de ChristenUnie willen dat minister Jetten deze gemeenten volledig gaat compenseren. Naar verluidt is de schade al tientallen miljoenen euro's.

In april kondigde Jetten zijn plannen aan. Hij wilde 'niet langer de Russische staatskas spekken'. Daarom moesten gemeenten hun contract opzeggen bij het Russische staatsbedrijf Gazprom Energy. Maar al snel kwam er veel kritiek op de plannen. Zo bleek het dat zo'n opzegging miljoenen euro's per gemeente kon gaan kosten. De gemeente Utrecht, bijvoorbeeld, kostte het elf miljoen euro om een nieuw contract af te sluiten. 

Ook werd er getwijfeld aan de effectiviteit van de plannen. Als gemeenten hun contract opzeggen, moeten zij nieuw gas inkopen op de Europese markt. Maar dit gas is altijd nog deels Russisch, en de gasprijzen zijn inmiddels tien tot vijftien keer gestegen. Dit betekent dat er met een nieuw gascontract juist méér geld in de Russische staatskas komt. Jettens plannen bleken dus een averechts effect te hebben.

Kritiek uit kabinet en Tweede Kamer
Daarom schoof CDA-Kamerlid Henri Bontenbal eind augustus aan bij Nieuwsuur. Hij zei dat de minister 'deze route niet moet uitwandelen', en beter kon afzien van zijn plannen. Maar minister Jetten hield voet bij stuk: "Dat is een prijs die je moet betalen voor het niet langer vullen van de schatkist van een oorlogszuchtige dictator." Als gemeenten niet wilden meewerken aan de plannen, zag Jetten een mogelijkheid tot gevangenisstraf voor de verantwoordelijke burgemeesters en wethouders. Journalist Wierd Duk noemde dit idee 'tiranniek'.

Begin september werd bekend dat een kamermeerderheid niet meer achter Jettens plannen staat. Ook coalitiepartijen VVD, CDA en ChristenUnie zagen liever dat Jetten de plannen staakte. Hierin besloot Jetten mee te gaan: hij stopte met zijn gasplannen.

Compensatie voor gedupeerde gemeenten
Het CDA en de ChristenUnie kijken nu terug op de affaire. De gasplannen van Jetten blijken namelijk onnodig, meldt NOS. Vorige week werd namelijk bekend dat de Nederlandse gemeenten een contract hadden bij een Nederlandse dochteronderneming van Gazprom, dat op zijn beurt valt onder een Duitse dochteronderneming. Ondertussen is deze onderneming genationaliseerd door de Duitse staat. De plannen hiervoor waren al eerder bekend.

De Nederlandse gemeenten spekken dus niet de Russische staatskas, maar de Duitse. CU-Kamerlid Pieter Grinwis noemt dit "een inschattingsfout van Jetten". Hij zegt: "Er zat al helemaal geen Russisch tintje meer aan dat bedrijf en het gas van andere leveranciers kwam deels ook uit Rusland. Dus het was dubbel fout en gemeenten zijn op hoge kosten gejaagd."

Tientallen gemeenten zijn door Jettens plannen overgestapt op andere leveranciers. Ze kwamen met torenhoge kosten te staan. Nu heeft het kabinet weliswaar voor volgend jaar een tegemoetkoming aangekondigd voor de gedupeerde gemeenten, maar dit vinden het CDA en de ChristenUnie te weinig. De partijen willen dat minister Jetten deze gemeenten volledig gaat compenseren.

Kritische reacties
Vorige week werd er al kritisch gereageerd op het feit dat Gazprom onder de Duitse staat valt. Journalist Wierd Duk schreef: 'Jetten heeft aantal gemeentes dus enorm op kosten gejaagd omdat Nederland weer beste jongetje van de klas moest zijn.'

Het Haagse gemeenteraadslid Ralf Sluijs schreef: 'D66-minister Jetten maakt miljoenenfout waardoor gemeenten peperdure nieuwe gascontracten moesten afsluiten waar u thuis voor opdraait.'

Nu, met de aankondiging van CDA en CU, zijn er opnieuw kritische reacties. Hoogleraar Laurens Sloot vindt: 'Mag alle schade ook verhaald worden op Jetten en/of D66? Dit zijn de kosten van het aanstellen van niet gekwalificeerde mensen. Een vorm van onbehoorlijk bestuur wat mij betreft.' Tot slot reageert Jan Roos: 'Jetten = belastingbetaler. Dubbel genaaid dus.' 

Meerartikelen

Wilders
Nieuws

Wilders doet zijn beklag over politieke elites: 'Had eerder geluisterd, dan was veel ellende ons gespaard gebleven'

PVV-voorman Geert Wilders ziet de sfeer in Nederland snel grimmiger worden. De laatste weken vonden er diverse momenten plaats die voor veel ophef hebben gezorgd, zoals de uit hand gelopen opening van het Nationaal Holocaust Museum. Wilders verzucht

Azc
Nieuws

Extra toezicht in Ter Apel vanwege toenemende overlast

Het landelijke aanmeldcentrum in Ter Apel krijgt acht extra handhavers vanwege de toenemende overlast in het dorp. Een deel van de extra boa's begint al meteen volgende week. Waarnemend burgemeester Leendert Klaassen kondigt aan dat een deel van deze

Statushouders
Nieuws

Kabinet wil dat statushouders 'hun talenten benutten' dankzij nieuwe subsidie

Het kabinet maakt extra subsidie vrij om statushouders makkelijker aan het werk te krijgen. Op deze manier moeten zij 'een kans krijgen om hun talenten te benutten', aldus minister Van Gennip. Deze financiële steun is specifiek bedoeld voor extra beg

Stratenmakers
Nieuws

Vroegpensioen voor mensen met zware beroepen stopt; grote stakingen dreigen

Werknemers met een zwaar beroep vrezen niet meer met vervroegd pensioen te kunnen. Zij hebben nu nog de mogelijkheid om drie jaar eerder stoppen met werken, maar in 2025 eindigt de regeling. En dat leidt tot grote onrust in verschillende sectoren. De

Omtzigt
Peiling

84% NSC-kiezers wil niet opnieuw Omtzigt stemmen

De nieuwste Europese peiling ziet er slecht uit voor Pieter Omtzigt. Momenteel zou zijn partij geen enkele zetel halen in het Europees Parlement. Maar liefst 84 procent van de NSC-stemmers, die hij in november nog had, is weggelopen. De teleurgesteld

De Groot
Nieuws

D66 neemt afscheid van Tjeerd de Groot: 'Dank voor je moed'

Na zeven jaar stopt Tjeerd de Groot als D66-Kamerlid. Dit gaat gepaard met steunbetuigingen vanuit de D66-fractie: 'Tjeerd, voor je moed, kennis en standvastigheid voor de natuur heb ik diepe bewondering.' Sinds de Tweede Kamerverkiezingen was De Gro

D66
Nieuws

D66 gaat BBB-voorstel, dat onderzoek naar nieuwe schorsing Baudet wil, steunen

D66-prominent Jan Paternotte maakt bij Sven op 1 bekend een voorstel van de BBB te steunen. Het voorstel van de BoerBurgerBeweging pleit voor een onderzoek naar een nieuwe schorsing van FVD-voorman Thierry Baudet. De Forum-leider dreigde GL-prominent

GL
Nieuws

GroenLinkser gebruikt neonazi-term tijdens tirade over Israël

GroenLinkser Sabine Scharwachter steekt haar anti-Israël-gedachtegoed niet onder stoelen of banken. Recent sprak ze ook al lovend over Hamas: de islamitische terreurorganisatie zou niet alleen maar slechte dingen doen. Nu is ze opnieuw in opspraak ge

Leesmeeropinie
Leesmeerinterviews

Meerartikelen

Baudet
Fun

Terugkijken: Baudet daagde Klaver eerder al eens uit voor bokspartij

FVD-voorman Thierry Baudet voor de nodige ophef weten te zorgen. In de Tweede Kamer, tussen een debat in, zou Baudet GL-prominent Jesse Klaver hebben bedreigd hem "op zijn bek te slaan". Enkele jaren geleden, toen Baudet als jonge politicus zijn opma

Frankrijk
Nieuws

Reisadvies Frankrijk aangescherpt om islamitische dreiging

Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft het reisadvies voor Frankrijk aangescherpt vanwege terreurdreiging. Het reisadvies is verhoogd van groen, het laagste niveau, naar geel. Het verhoogde risico geldt volgens de Franse overheid vooral in grote

Politie
Nieuws

Jonge vrouw mishandeld en bespuugd door schreeuwende man in Amsterdam

Een schreeuwende man op Amsterdam centraal trok recent de aandacht. De man schreeuwde hard tegen een huilende vrouw. Een jonge vrouw, getuige van het incident, aarzelt niet en zoekt contact met de huilende vrouw. De man die bij de huilende vrouw blij

Flying Bats
Nieuws

Voetbalteam met vijf transgenders wint alle wedstrijden

Het Australische vrouwenvoetbalteam 'Flying Bats', met vijf transgender spelers, zorgt voor de nodige consternatie. Tot nu toe heeft het team namelijk alle wedstrijden gewonnen in de lokale competitie in Sydney. Dit leidt tot ongenoegen en protesten,

Windpark
Nieuws

Eneco trekt zich terug uit windparkproject: 'Niet toekomstbestendig'

Eneco gaat niet deelnemen aan de bouw van een nieuw groot windpark op zee. Het bedrijf noemt de investeringsrisico's te hoog. Ook bestempelt Eneco de huidige aanpak van windenergie op zee als 'niet toekomstbestendig', meldt De Volkskrant.  Het kabine

Eerdmans
Nieuws

De Nederlandse integratiepuzzel: hoe ver staan we werkelijk? Eerdmans geeft antwoord

Hoe staat het eigenlijk met de integratie van nieuwkomers in Nederland? Bar slecht, stelt JA21-leider Joost Eerdmans tijdens een commissiedebat. Nederland kampt met oplaaiende jodenhaat terwijl er ook nog eens Eritrese stammenstrijden worden uitgevoc

Baudet Omtzigt
Nieuws

Omtzigt suggereert dat Baudet geld ontving uit Rusland

Het zou Pieter Omtzigt niet verbazen als Thierry Baudet in het verleden geld heeft aangenomen van de Russen. Dit zegt de NSC-leider op X, nadat er ophef ontstond over uitspraken van Baudet in de Tweede Kamer. Woensdag raakte FVD-leider Thierry Baudet

ON
Nieuws

NPO trekt twee sancties tegen Ongehoord Nederland in

Omroep Ongehoord Nederland heeft goed nieuws ontvangen van de NPO: twee van de drie sancties worden ingetrokken. Dit maakt Ongehoord Nieuws-presentator Tom de Nooijer bekend op donderdag. De drie sancties betekende een financiële mokerslag voor de jo

Politie
Nieuws

Nederlanders die migranten over grens wilden smokkelen opgepakt in Letland

Twee Nederlanders riskeren een gevangenisstraf van maximaal acht jaar in Letland wegens vermeende betrokkenheid bij het illegaal vervoeren van migranten naar de Europese Unie. De NOS heeft de afgelopen maanden herhaaldelijk met Abdulaal Hussein gespr

Ramadan
Nieuws

Universiteit past examentijd aan vanwege Ramadan: vrees voor fraude

De Handelshogeschool van Stockholm past de examentijden aan voor moslimstudenten die aan het vasten zijn tijdens de Ramadan. De docent stelt voor om het examen op een ander tijdstip af te leggen, omdat hij begrip heeft voor de vastende studenten. Maa

Baudet
Achtergronden

Baudet betuigt spijt van Klaver-incident: 'Ik had het niet moeten doen'

FVD-leider Thierry Baudet biedt zijn excuses aan voor zijn uitspraken tegen GroenLinks-fractievoorzitter Jesse Klaver. Naar eigen zeggen liet hij zich te veel opjutten door Klaver, en zei hij daarom iets wat hij achteraf gezien helemaal niet had moet

Baudet
Nieuws

Pvda-prominent beticht Baudet van drugsgebruik

PvdA-politicus Rob Oudkerk vermoedt dat FVD-leider Thierry Baudet drugs op had, toen hij Jesse Klaver bedreigde in de Tweede Kamer. Dit vertelt Oudkerk bij Op1, die wijst naar de pupillen van Baudet. Woensdag raakte FVD-leider Thierry Baudet in opspr