Steeds meer boeren worden wanhopig van het stikstofbeleid, waardoor sommigen de hand aan zichzelf slaan. Afgelopen zomer kaartte BVNL-leider Wybren van Haga dit al eens aan.
"Alleen al in de provincie Drenthe hebben vijf boeren de hand aan zichzelf geslagen," zei hij. "In de provincie Utrecht heeft gisteren een boer zichzelf van het leven beroofd. Het stikstofbeleid van het kabinet is een regelrechte aanslag op de boerensector, die in haar voortbestaan wordt bedreigd."
"Hoe lang nog onzekerheid?"
Donderdagavond, tijdens het stikstofdebat in de Tweede Kamer, brengt Van Haga het probleem opnieuw ten berde. Hij wil weten hoe lang boeren nog in de onzekerheid moeten verkeren. Daarom heeft hij een vraag voor Stikstofminister Christianne van der Wal (VVD).
"De gemiddelde ondernemer wil gewoon in een rechte lijn van A naar B," zegt hij. "Ik vraag de minister dus: hoeveel jaar gaan we erover doen voordat we een andere KDW, of een andere stikstofdepositiewaarde gaan aannemen? Hoeveel jaar gaan we nog ambtelijke plannetjes maken en de boeren in onzekerheid laten, boeren die zichzelf ophangen omdat ze het niet meer zien zitten, door deze minister?"
"Zo..." reageert minister Van der Wal verbijsterd.
Kamervoorzitter Vera Bergkamp zegt verontwaardigd: "Nee, nee, nee, nee, nee. U gebruikt heftige taal, meneer Van Haga. Het betreft ook mensen die dit debat volgen. U gaat over uw eigen woorden, maar ik wil u wel vragen om daar toch op te letten. Dit zijn echt heftige woorden."
Van Haga probeert meermaals wat te zeggen, maar zijn microfoon is uitgezet door Bergkamp. Van der Wal vervolgt: "Ik sta hier in alle oprechtheid antwoord te geven. Dit is blijkbaar niet het antwoord dat de heer Van Haga wil horen, maar dit is echt geen reactie! Excuses. Dat geeft echt geen pas. Dat meen ik echt!"
Antwoord van Stikstofminister
Van Haga laat, ondanks zijn uitgezette microfoon, blijken dat hij graag een antwoord wil van de minister. Maar Bergkamp legt uit: "Nee, meneer Van Haga, we gaan naar de heer Eppink van JA21. U gaat over uw eigen woorden, meneer Van Haga, maar als u de minister zo bejegent en dit soort grote woorden gebruikt, snap ik eerlijk gezegd ook wel dat de minister zegt: ik houd er even mee op."
Van der Wal besluit toch te antwoorden: "Ik geef oprecht antwoord op de vraag over de KDW. Het gaat om de KDW als alternatief in de wet. Daar zijn we mee bezig. Dat gaat geen jaren duren. Dit is geen ambtelijk traject. Dit doen we met de samenleving, met de agrarische sector, met natuurorganisaties en met gedeputeerden. We kijken daar samen naar. We halen er wetenschappers bij. We kijken oprecht of er een alternatief is dat juridisch haalbaar is. Als we dat hebben, dan zetten we dat in. Zo simpel is het!"
Praatmee