Klimaatgeweld
Eind februari ontstond er veel ophef rondom de aankondiging van een programma in Pakhuis de Zwijger. Op 7 maart zouden klimaatactiviste met elkaar gaan filosoferen of het gebruik van geweld is toegestaan voor het klimaatactivisme. Inmiddels is het programma al geannuleerd, maar sommige sprekers houden vast aan de opzet van het programma. GroenLinks-ideoloog Sybren Kooistra, bijvoorbeeld, is het een legitieme vraag om te stellen. En dat is niet voor niets, vindt hij: 'Laten we wel wezen: het gaat hier om het tegenhouden van genocide. Er sterven nu al vele mensen als gevolg van klimaatverandering en dat zal exponentieel toenemen.'
Begin 2023 werd er een motie aangenomen op het partijcongres van GroenLinks om hedendaags fascisme te bestrijden. Hierbij werden PVV en FVD expliciet benoemd. "We zien partijen met fascistische kenmerken in ons eigen parlement. Daar zullen wij keihard tegen strijden. Nooit gaan wij dit normaal vinden," aldus GroenLinks-Kamerlid Corinne Ellemeet.
Maar zondagmiddag, op de verjaardag van Pim Fortuyn, werd er een opmerkelijk programma aangekondigd in het Amsterdamse Pakhuis de Zwijger. 'Moreel beraad over het klimaat: reflectie over de vraag of we geweld moeten gebruiken om de aanpak van de klimaatcrisis af te dwingen,' kondigt organisator Progressief Café het programma aan.
Progressief Café beschrijft: 'Heeft het wel zin om in actie te komen als 'het systeem' de happy few dient ten koste van onze planeet? Is vreedzaam protest wel genoeg, of zo het gebruik van geweld, dan wel tegen objecten, dan wel tegen personen, heroverwegen moeten worden? Zo ja, welke prijs zijn we allemaal bereid op persoonlijk niveau te betalen voor onze inzet voor klimaatrechtvaardigheid? Zijn wij bereid om drie tot vijftien jaar in de gevangenis te belanden als gevolg van klimaatactivisme?'
Er wordt een uitgebreide line-up aangekondigd. Niet alleen GroenLinks-Kamerlid Suzanne Kröger, maar ook klimaatactiviste Hannah Prins, advocate Bénédicte Ficq, GroenLinks-medewerker Sybren Kooistra en Vera Vrijmoeth, UvA-actiegroep UvA Rebellion, De Groene Amsterdammer-redacteur Jaap Tielbeke, schrijver Kiza Magendane en Greenpeace-directeur Faiza Oulahsen gaan presentie tekenen.
Kooistra verkondigt van tevoren zijn enthousiasme over het evenement. Hij schrijft: 'Hoe ver moeten we gaan om ons te wapenen tegen het enorme geweld, de genocide, dat het fossiele doodskapitalisme de mens aandoet? 7 maart hebben we het erover.'
Kritiek en annulering
Al snel komt er grote kritiek op het aangekondigde evenement. 'Je verzint het niet. Vorige week: het congres van GroenLinks bestempelt de PVV als "fascistisch". Wezenskenmerk van fascisme: het gebruik van GEWELD. Vandaag: drie vooraanstaande GroenLinksers gaan spreken over… geweld,' schrijft PVV-Kamerlid Martin Bosma. Lees hier de andere reacties.
Ook burgemeester Femke Halsema, zelf van GroenLinks, krijgt er lucht van. Zij vindt het programma te ver gaan, en legt contact met Pakhuis de Zwijger om het evenement te annuleren. Inmiddels is dit gebeurd. Vlak ervoor hebben Kröger en Ficq zich al teruggetrokken; volgens hen is er sprake geweest van een communicatiemisverstand over de opzet van het programma.
GL-ideoloog houdt voet bij stuk
Een enkeling van de aangekondigde line-up houdt echter vast aan 'Moreel beraad over het klimaat', onder wie GroenLinks-ideoloog Sybren Kooistra. Hij gold jarenlang als een persoonlijk campagne-adviseur van Klaver, en was vorige maand aanwezig bij het partijcongres van GroenLinks. Daar diende hij de eerder genoemde motie voor het verzet tegen fascisme in.
Volgens Kooistra was de achterliggende gedachte van het programma niet verkeerd. 'Laten we samen nadenken in hoeverre geweld tegen de fossiele infrastructuur ethisch verantwoord is, om vernietiging van de leefomgeving te stoppen,' beschrijft hij.
Daarnaast wijst Kooistra met de vinger naar 'extreemrechts', dat volgens hem zich veelvuldig schuldig maakt aan geweld. 'Extreemrechts geweld tegen mensen neemt dagdagelijks toe, zonder het ooit op enig ethisch meetlat te leggen,' schrijft hij. 'Waar het hier om gaat is het op de ethische meetlat leggen van geweld tegen infrastructuur om zo huidig en toekomstig geweld door de klimaatdestructie te voorkomen.'
Volgens Kooistra is het programma geannuleerd vanwege 'de krokodillentranen van extreemrechts en een gebrek aan links-liberale ruggengraat'. Hij vervolgt: 'En laten we wel wezen: het gaat hier om het tegenhouden van genocide. Er sterven nu al vele mensen als gevolg van klimaatverandering en dat zal exponentieel toenemen.' Hij zegt echter wel dat hijzelf 'nog nooit heeft opgeroepen tot geweld of geweld heeft gepleegd'.
Tot slot hekelt Kooistra de mensen die hem bekritiseren om zijn volharding in het standpunt dat filosoferen over het gebruik van geweld moet kunnen. 'Please go f*ck yourself,' schrijft hij aan de critici. 'Ik heb nog nooit opgeroepen tot geweld. Ik ontvang dagelijks dreigingen van geweld. De fossiele destructie is een vorm van genocide.'
PVV-Kamerlid Martin Bosma schrijft cynisch bij alle berichten van Kooistra hierover op sociale media: 'GroenLinks-ideoloog houdt voet bij stuk over het gebruik van geweld.'
Praatmee