Voor 2020 lag het gemiddelde vaccinatiecijfer voor baby's altijd boven de 90 procent. Maar in 2021 daalde dit cijfer naar 88,7 procent, en in 2022 was het zelfs 83,3 procent. Vergelijkbare ontwikkelingen zijn te zien bij vaccinaties onder kleuters, schoolkinderen en tieners. In sommige stadsdelen zijn er uitschieters naar beneden. Zo kreeg slechts 71 procent van de tweejarigen in stadsdeel Nieuw-West een prik tegen bof, mazen en rodehond.
Zorgwethouder Alexander Scholtes (D66) ziet de dalende cijfers met lede ogen toe. "Het is de eigen verantwoordelijkheid van mensen of ze zich wel of niet laten vaccineren, maar ze moeten beseffen dat ze ook hun stadsgenoten raken door zich niet te vaccineren", zegt hij bij Het Parool.
Zorgen om uitbraken worden steeds reëler. In New York en Israël heeft de lage vaccinatiegraad in bepaalde wijken al eens geleid tot een uitbraak van de mazelen. Om zulke praktijken in Amsterdam te voorkomen, wil de gemeente de vaccinatiegraad opkrikken. Dit is onder meer met de inzet van voorlichtingsmateriaal in het Turks en Arabisch.
Dalend vertrouwen in vaccins
Sinds de coronacrisis laten steeds minder mensen wereldwijd zich vaccineren. De reden hiervoor is aanwijsbaar: een groter wantrouwen in de betrouwbaarheid. Vorig jaar bleek al uit onderzoek dat EU-burgers steeds minder vertrouwen hebben in vaccinaties. Deze dalende trend is ingezet vanaf 2020, toen de coronacrisis begon. Nederland is één van de landen waarin het vertrouwen het meest gedaald is.
De coronaperiode lijkt een bredere vertrouwencrisis te hebben veroorzaakt. Negen van de tien ongevaccineerden heeft namelijk geen vertrouwen meer in de overheid. Daarnaast denkt 85 procent van de ongeprikten dat de overheid de volgende keer precies dezelfde fouten zal maken. Dit blijkt uit onderzoek van Nederlands Dagblad.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) ziet de dalende vaccinatiegraad als één van de tien grootste bedreigen voor de gezondheid. Ook het RIVM ziet dit als een groot probleem, maar voorlopig komt het demissionaire kabinet niet met acties.