Kamer wil lobbyregister, kabinet blijft tegenstribbelen

De Tweede Kamer praat opnieuw over een landelijk lobbyregister. Dat is een overzicht waarin komt te staan welke organisaties contact hebben met ministers en staatssecretarissen, en welk beleid ze proberen te beïnvloeden. De roep om zo’n register wordt luider, maar het kabinet voelt er weinig voor.
‘Wie spreekt met wie?’
Lousewies van der Laan, directeur van Transparency International Nederland, steunt het voorstel van de Kamer. 'We weten nu niet goed hoe bepaalde beleidskeuzes tot stand komen', zegt ze in Goedemorgen Nederland.
Volgens haar zijn er veel vragen. 'Waarom duurde het bijvoorbeeld zo lang voordat het statiegeld werd ingevoerd? Waarom is het zo moeilijk om de omwonenden van Tata Steel tegemoet te komen, terwijl er voor het bedrijf wél aandacht is? Groningen is ook zo’n voorbeeld.'
Ze vindt het logisch dat belangenorganisaties zich laten horen, maar waarschuwt voor te nauwe banden. 'Wij vermoeden dat de politiek en het bedrijfsleven nu wel heel erg nauw verweven zijn.' Daarom pleit ze voor openheid. 'We moeten weten wie met wie heeft gesproken.'
Minister: 'Niet proportioneel'
Minister Uitermark (Binnenlandse Zaken) ziet weinig in het plan. Zij noemt het lobbyregister 'niet proportioneel'. Volgens haar heeft de overheid al middelen om transparanter te zijn. Zo kunnen bewindspersonen hun afspraken publiceren in een openbare agenda.
Toch blijkt dat systeem slecht te functioneren. De agenda’s worden vaak niet goed bijgehouden. 'Ik vind het echt belangrijk dat je eerst kijkt wat je nog kan doen in het hier en nu', aldus Uitermark.
Huidige systemen falen
Van der Laan is sceptisch over die aanpak. 'Wat wij zien is dat het huidige instrumentarium, en dan vooral het agendasysteem van die bewindspersonen, gewoon niet werkt.' Alleen afspraken van ministers bijhouden is volgens haar niet genoeg. 'Vaak wordt er ook gelobbyd op ambtelijk niveau, en bij de Tweede Kamer.'
Ze wil dat duidelijk wordt welke Kamerleden en ambtenaren met welke lobbygroepen praten. 'Lobbyisten zijn natuurlijk ook vaak oud-Kamerleden en oud-ministers, die kunnen beleidsmakers goed bereiken.'
Minister Beljaarts (Economische Zaken) toont enig begrip voor de wens uit de Kamer. 'Ik snap de roep om transparantie wel. Ik zie ook in die agenda’s dat er winst te behalen is. Dus laten we dat eerst nou eens goed doen.'