Digitale ID-plicht in EU in de maak: burgerrechtenbeweging EFF slaat alarm

De Europese Commissie wil met een nieuwe digitale leeftijdsverificatie miljoenen Europeanen verplichten zich online te identificeren. De plannen, bedoeld om minderjarigen te beschermen, stuiten op scherpe kritiek vanuit de Amerikaanse burgerrechtenbeweging EFF (Electronic Frontier Foundation). Volgens de EFF ondermijnen deze maatregelen fundamentele rechten, beperken ze de toegang tot informatie en vormen ze een bedreiging voor privacy en vrijheid van meningsuiting.
Brussel werkt aan een zogeheten ‘Age Verification Mini-ID Wallet’. Daarmee moeten gebruikers kunnen aantonen of ze volwassen zijn. Deze digitale portemonnee wordt gepresenteerd als een tijdelijke oplossing om online leeftijdsverificatie mogelijk te maken. De Europese Commissie wil hiermee onder meer voorkomen dat minderjarigen toegang krijgen tot bepaalde online diensten of content. De EFF maakt zich grote zorgen over de manier waarop de plannen zijn uitgewerkt. De Commissie stelt weliswaar privacybeschermende technieken zoals gesalte hashes en Zero Knowledge Proofs (ZKPs) voor, maar het gebruik daarvan is niet verplicht. Volgens de EFF kunnen overheden en bedrijven hierdoor alsnog op grote schaal gevoelige data verzamelen.
De zorgen gaan echter verder dan privacy alleen. De EFF wijst erop dat veel mensen, vooral kinderen en tieners, moeite zullen hebben om een digitale identiteit aan te maken. In de meeste EU-landen kunnen jongeren pas vanaf hun 18e zelfstandig een identiteitsbewijs aanvragen. Als ouders daar niet aan willen meewerken, vallen jongeren automatisch buiten de boot. De EFF waarschuwt dat miljoenen Europeanen hierdoor geen toegang meer krijgen tot online diensten en informatie die cruciaal kan zijn voor hun ontwikkeling.
De EFF stelt dat leeftijdsverificatie niet alleen praktisch problematisch is, maar ook fundamentele rechten aantast. Het beperken van toegang tot informatie, het dwingen tot het delen van persoonlijke gegevens en het ondermijnen van anonimiteit online vormen volgens de organisatie een bedreiging voor de democratische rechtsorde. “De veiligheid van kinderen is belangrijk, maar niet tegen elke prijs,” stelt de EFF. “Het internet moet een plek blijven waar iedereen gehoord kan worden en waar privacy beschermd wordt.”