ABN Amro-onderzoek over hypotheekrenteaftrek wekt discussie over politieke kleur

Het economisch bureau van ABN Amro stelt in een nieuw rapport dat de hypotheekrenteaftrek “kostbaar en achterhaald” is. Volgens de bank kunnen de meeste huiseigenaren prima rondkomen zonder deze belastingteruggave. Het onderzoek zorgt voor discussie, mede omdat hoofdeconoom Sandra Phlippen – tevens lijstduwer voor D66 – tijdelijk met “sabbatical” is tijdens de verkiezingsperiode.
Volgens ABN Amro krijgen Nederlandse huiseigenaren jaarlijks samen 11 miljard euro aan renteaftrek terug van de fiscus. Economen Mike Langen en Finn Blokker onderzochten hoeveel mensen de aftrek maandelijks laten uitkeren. Slechts 29 procent van de ABN Amro-klanten doet dat. “Veel huishoudens lijken het goed te doen zonder maandelijkse hypotheekrenteaftrek-uitkeringen,” concluderen de onderzoekers.
De overige 71 procent kiest dus voor een jaarlijkse teruggaaf. Volgens Langen toont dit aan dat veel mensen hun hypotheeklasten ook zonder maandelijkse steun kunnen dragen. Maar critici vinden die redenering te kort door de bocht, schrijft De Telegraaf in een reportage.
Martin Hagedoorn van De Hypotheekshop noemt het ABN Amro-onderzoek “innovatief”, maar plaatst kanttekeningen. “De klantgroep van ABN Amro is niet representatief voor alle huiseigenaren in Nederland,” zegt hij. Bovendien kunnen mensen die hun aftrek jaarlijks laten uitkeren het geld “nog steeds hard nodig hebben”.
Ook wijst Hagedoorn erop dat banken zelf risico lopen bij afschaffing. “Als huizenprijzen dalen, kan dat de hypotheekportefeuille van banken schaden.”
D66-lijn overgenomen?
De timing van het rapport zorgt voor gefronste wenkbrauwen. D66 wil de hypotheekrenteaftrek geleidelijk afbouwen, net als sinds kort het CDA. Dat ABN Amro-economen dezelfde conclusie trekken – dat de aftrek “kostbaar en achterhaald” is – valt politiek gevoelig.
Hoofdeconoom Sandra Phlippen, die meeschreef aan het D66-verkiezingsprogramma en nu lijstduwer is voor de partij, is tijdelijk met verlof. Volgens onderzoeker Mike Langen heeft zij “niets te maken” met dit specifieke onderzoek. “Het is een nieuw idee dat los van haar is uitgevoerd,” zegt hij. Langen benadrukt dat ABN Amro geen belang heeft bij afschaffing. “Het geeft eigenaren juist financiële steun. Wij hebben er als bank geen reden toe om tegen de aftrek te zijn,” stelt hij. “Een afschaffing kan leiden tot lagere huizenprijzen, en dat is slecht voor onze hypotheekportefeuille. Maar als economisch bureau proberen we neutraal te zijn.”