In het NRC vertelt Van Hoek (65), die onlangs met pensioen ging, hoe binnen grote delen van de overheid wordt gedacht over Wob-verzoeken (Wet openbaarheid bestuur) en transparantie. Doormiddel van zo'n verzoek kunnen burgers interne informatie van de overheid opvragen. Vooral journalisten maken gebruik van de regeling. De wet is sinds dit jaar overgaan in de Wet open overheid (Woo).

Echter zijn ze bij onder meer de politie niet al te blij met deze wetgeving. Bij politie-eenheden heerst veel weerstand tegen het openbaar maken van documenten, maar ook ministeries of gemeenten willen liever niet meewerken. Volgens klokkenluider Van Hoek werd tijdens vergaderingen zelfs gesproken over het 'kwijtraken' van gevoelige documenten. Volgens de Wob-jurist vindt er “grootschalige obstructie” plaats van de wet die de openbaarheid van overheidsinformatie bepaalt.

MH17
De eerste keer dat Van Hoek dat meemaakte, was tijdens een overleg op het ministerie van Justitie en Veiligheid. RTL Nieuws diende in 2018 een Wob-verzoek in verband met de uit de lucht geschoten MH17. "Het ging om documenten die aanwezig waren bij verschillende ministeries en de politie – daarom zat ik bij dat overleg. Het was duidelijk dat veel documenten niet waren verstrekt. Een topambtenaar van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat liet tijdens het overleg merken dat we niet naar meer stukken moesten zoeken. ‘Dit blijft alles’, zei hij. Iedereen aan tafel wist: we worden belazerd."

Echter greep er niemand in, zegt Van Hoek. 

Ontluisterend
Tweede Kamerlid Wybren van Haga van BVNL noemt het verhaal van de klokkenluider ‘ontluisterend’ maar ‘weinig verrassend’. "De Rutte-doctrine is de betonrot van de rechtsstaat en geen uitzondering maar regel gebleken", zegt Van Haga die een spoeddebat heeft aangevraagd over de explosieve onthullingen.

"De MH17-ramp is het grootste naoorlogse trauma van ons land. De familie en vrienden van 193 omgekomen landgenoten zoeken al acht jaar naar de waarheid. Documenten die de waarheid boven water kunnen brengen, blijken notabene door hun eigen overheid achtergehouden te worden. Ik heb er maar één woord voor: misdadig", besluit Van Haga.