Poolse rechter draait uitzendvergunningen terug van regeringskritische zenders

Een Poolse rechtbank heeft de beslissing van de nationale mediaraad (KRRiT) om de zenders Telewizja Republika en WPolsce24 uitzendruimte te geven, teruggedraaid. Beide zenders staan bekend als kritisch tegenover het huidige, links-liberale kabinet onder leiding van premier Donald Tusk.
De beslissing werd op 9 april 2025 genomen door het Provinciaal Administratief Hof in Warschau. Het ging om het toewijzen van ruimte op het nationale MUX-8 televisienetwerk, een belangrijk kanaal voor landelijke verspreiding.
Kritiek op motieven rechter
De rechter die de beslissing nam, Barbara Kołodziejczak-Osetek, heeft zich eerder publiekelijk uitgesproken voor 'herstel van de rechtsstaat', in lijn met de koers van Tusk en zijn coalitie. Zij ondertekende in 2022 een resolutie waarin werd opgeroepen tot 'dringende actie' van de regering en het parlement om dit zogenoemde herstel door te voeren.
Deze resolutie stond lijnrecht tegenover een uitspraak van het Poolse Grondwettelijk Hof, dat oordeelde dat de samenstelling van de nationale raad voor de rechterlijke macht wettelijk was. De legitimiteit van dat hof wordt nu openlijk in twijfel getrokken door de huidige coalitie.
Kritiek op het vonnis
Volgens de rechtbank zou de KRRiT onvoldoende hebben onderbouwd waarom de zenders Telewizja Republika en WPolsce24 de voorkeur kregen. Ook zou onvoldoende gekeken zijn naar de financiële draagkracht van de aanvragers en de impact op staatsveiligheid.
Maar in haar originele besluit had de mediaraad juist uitgelegd waarom deze twee zenders de voorkeur kregen. Zij boden het hoogste aandeel aan Poolstalige en Europese producties en zouden bijdragen aan media-diversiteit.
'De KRRiT werd geleid door het publieke belang', stond in de motivatie. Volgens de raad zorgen nieuwe journalistieke programma’s voor meer pluriformiteit en toegang tot informatie.
Politieke invloed op media groeit
De twee zenders zijn op dit moment de enige landelijke kanalen die openlijk kritiek uiten op het Tusk-kabinet. De beslissing om hun uitzendvergunningen te blokkeren komt vlak voor de presidentsverkiezingen in mei. Critici noemen dit een aanval op het publieke debat.
Beide zenders zagen hun kijkcijfers recent sterk stijgen, mede doordat het publieke mediabedrijf na de machtswisseling in december 2023 abrupt werd overgenomen door de regering en sindsdien de lijn van de coalitie volgt.
Hoger beroep nog mogelijk
Het vonnis is nog niet definitief. Er kan nog cassatie worden aangetekend bij de Hoge Administratieve Rechtbank. Mocht het vonnis standhouden, dan betekent dit een flinke klap voor de mediavrijheid in Polen.
Druk op rechtse televisiezenders in andere landen
Ook in andere landen is de druk de afgelopen jaren toegenomen op rechtse overheidskritische televisiezenders. De Franse conservatieve tv-zender C8 moest ook zijn uitzendingen vanaf 1 maart staken nadat de Franse mediawaakhond Arcom besloot om de uitzendlicentie niet te verlengen.