Duitse regering verhoogt bijstandskosten naar recordhoogte

De uitgaven voor uitkeringen in Duitsland stijgen dit jaar met miljarden. Nog nooit gaf de regering zoveel uit aan sociale uitkeringen. De plannen zorgen voor discussie – niet alleen over het geld, maar ook over de koers van het land.
De Duitse regering onder leiding van bondskanselier Friedrich Merz heeft het nieuwe begrotingsvoorstel voor 2025 gepresenteerd. Een opvallend onderdeel: de explosieve stijging van de uitgaven aan het uitkeringsstelsel. Voor 2025 staat er 42,6 miljard euro op de begroting voor uitkeringen en bijbehorende kosten, meldt de krant Welt. Dat is vijf miljard euro meer dan vorig jaar.
De uitkeringen zelf zijn goed voor 29,6 miljard euro – een stijging van 3,1 miljard ten opzichte van 2024. De overige 13 miljard euro gaat naar extra ondersteuning, zoals huur en stookkosten van uitkeringsgerechtigden. In 2024 was dat bedrag nog 11,1 miljard euro. Voor het eerst overschrijdt het burgergeld-budget daarmee de grens van 40 miljard euro.
Het aantal gezinnen in Duitsland dat afhankelijk is van de sociale bijstandsuitkering laat een opvallende trend zien. Meer dan 62 procent van deze huishoudens heeft geen Duitse nationaliteit, een recordhoogte. Dit bleek vorig jaar uit cijfers van de Bundesagentur für Arbeit.
Sociale uitgaven stijgen tot recordhoogte
Niet alleen het burgergeld, maar het hele sociale vangnet wordt flink uitgebreid. In totaal wil de regering in 2025 zo’n 52 miljard euro uittrekken voor de basisvoorzieningen van uitkeringsgerechtigden. Dat is vijf miljard euro meer dan het jaar ervoor – opnieuw een record.
De totale begroting voor het ministerie van Arbeid en Sociale Zaken, waar het burgergeld onder valt, groeit dit jaar naar 190 miljard euro. Dat was vorig jaar nog 176 miljard. In 2026 wordt er al gerekend op 197 miljard euro. Aan het eind van de huidige kabinetstermijn – in 2029 – moet het totaal op 219 miljard euro staan. Dat is een stijging van ruim 43 miljard euro ten opzichte van het begin van deze kabinetsperiode.
Een kwart meer staatsschuld
Met deze begroting stijgt ook de staatsschuld van Duitsland stevig door. In de komende vijf jaar plant de regering een extra schuldopbouw van 846,9 miljard euro. Ter vergelijking: dat is ongeveer de helft van de totale schuld die alle Bondsregeringen sinds 1949 samen hebben opgebouwd.
De toename van de uitgaven en de schulden leidt tot kritiek vanuit oppositiekringen en economen, die waarschuwen voor een groeiende afhankelijkheid van sociale uitkeringen en een afnemende financiële speelruimte voor toekomstige generaties.