Het gaat om een Europees wetsvoorstel dat aanbieders van chatdiensten – zoals WhatsApp, Signal en Telegram – verplicht om alle berichten en bestanden van gebruikers automatisch te laten controleren op zogenoemd Child Sexual Abuse Material (CSAM). Het voorstel komt oorspronkelijk uit Denemarken, en is gebaseerd op eerdere plannen uit België en Hongarije, die nooit in stemming werden gebracht vanwege gebrek aan steun.

Hoewel het doel van het voorstel – de strijd tegen kindermisbruik – breed gedragen wordt, klinkt er scherpe kritiek op de manier waarop dat moet gebeuren.

Privacyorganisaties en experts noemen het voorstel een massasurveillance-instrument. Onlangs waarschuwden bijna vierhonderd wetenschappers uit dertig landen in een open brief aan het Europees Parlement en de Raad van de EU voor de gevolgen. Zij stellen dat het voorstel, ondanks enkele verbeteringen, op veel vlakken juist achteruit is gegaan. Volgens hen worden eerdere compromissen in de nieuwe versie gedeeltelijk teruggedraaid. De wet zou volgens critici in strijd zijn met het briefgeheim, en een precedent scheppen voor het scannen van privéberichten zonder concrete verdenking.

Naast Duitsland zijn ook België, Finland, Luxemburg, Polen, Tsjechië en Nederland tegen het huidige voorstel. De kans dat Chat Control in de huidige vorm wordt aangenomen, lijkt daarmee klein. Een blokkerende minderheid in de Raad van de EU kan het voorstel tegenhouden.

De kritiek komt uit verschillende hoeken van het politieke spectrum. Zowel liberalen als groenen, maar ook christendemocraten en conservatieven spreken van een gevaarlijk precedent.