Mengt IMF zich in Nederlandse verkiezingen via voormalig CDA-staatssecretaris Marnix van Rij?
Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) heeft zich onverwacht gemengd in het Nederlandse verkiezingsdebat. Het fonds stuurde via persbureau ANP een boodschap de wereld in: het afschaffen van de hypotheekrenteaftrek zou niet leiden tot een grote daling van de huizenprijzen. Bovendien moet zo’n maatregel volgens het IMF geleidelijk worden ingevoerd en onderdeel zijn van een breder pakket aan hervormingen, dit is opvallend genoeg precies in lijn met het CDA-programma. Niet geheel toevallig is CDA'er Marnix van Rij de Nederlandse vertegenwoordiger bij het IMF, merkt NRC op.
Die timing roept vragen op. Want Nederland bevindt zich midden in een verkiezingscampagne, en de hypotheekrenteaftrek is een belangrijk politiek thema. Het ANP-bericht kwam vrijdagochtend vroeg: “IMF: mogelijke afschaffing hypotheekrenteaftrek zorgt niet voor grote huizenprijsdaling. Stoppen met het fiscale voordeel voor huizenbezitters moet geleidelijk gebeuren en onderdeel zijn van een breder pakket maatregelen.”
Volgens het IMF leidt het schrappen van de regeling dus niet tot het gewenste effect op de woningmarkt. De boodschap is in lijn met eerdere IMF-rapporten, waarin Nederland werd aangespoord om minder afhankelijk te worden van fiscaal gestimuleerde koopwoningen. Het fonds wijst al jaren op de hoge private schulden van Nederlandse huishoudens. Door de sterke afhankelijkheid van de huizenmarkt zou een crisis in de vastgoedsector een directe klap voor de hele economie betekenen.
Toch is het opvallend dat het IMF juist nú zo’n uitgesproken standpunt inneemt. Verschillende politieke partijen – waaronder het CDA, D66, GroenLinks-PvdA en Volt – willen de hypotheekrenteaftrek afbouwen of helemaal afschaffen. De maatregel zou zo’n 12 miljard euro aan extra belastinginkomsten opleveren, die elders kunnen worden ingezet.
Het Centraal Planbureau (CPB) rekende eerder al door dat het effect op de huizenprijzen beperkt blijft. Toch blijft de aftrek een gevoelig thema voor huiseigenaren, en dus een risicovol onderwerp in campagnetijd. Dat het IMF zich precies nu uitspreekt, roept de vraag op of er politieke motieven meespelen. De Nederlandse vertegenwoordiger bij het fonds is sinds een jaar Marnix van Rij, voormalig staatssecretaris van Financiën en CDA’er. Van Rij was in Nederland verantwoordelijk voor het fiscale beleid, inclusief de hypotheekrenteaftrek.
