Geen grond om ANBI-status te schrappen
De Kamer wilde, op initiatief van JA21-leider Joost Eerdmans, dat de zogeheten ANBI-status (Algemeen Nut Beogende Instelling) van Extinction Rebellion werd ingetrokken. Die status zorgt ervoor dat giften aan de organisatie fiscaal aftrekbaar zijn, wat het aantrekkelijker maakt om de actiegroep financieel te steunen. Volgens de indieners van het voorstel zou de overheid dit voordeel niet moeten bieden aan een organisatie die zich bezighoudt met ‘onwettige’ en ‘maatschappij-ontwrichtende’ acties, zoals grootschalige wegblokkades.

Maar volgens het kabinet is er geen wettelijke basis om de status af te pakken. 'De activiteiten van Extinction Rebellion vormen geen reden om de ANBI-status in te trekken', stelt Van Oostenbruggen. Op advies van de landsadvocaat werd geconcludeerd dat zo’n stap alleen mogelijk is als een organisatie of haar bestuurders zich schuldig maken aan ernstige strafbare feiten.

Volgens de wet kan een ANBI-status worden ingetrokken wanneer een stichting betrokken is bij discriminatie of wanneer bestuursleden zware en onherroepelijke gevangenisstraffen opgelegd hebben gekregen. 'Daar is in het geval van Extinction Rebellion geen sprake van', aldus de staatssecretaris.

Wetswijziging nodig voor ingreep
Van Oostenbruggen erkent dat een wijziging in de wet nodig zou zijn om Extinction Rebellion of vergelijkbare organisaties hun ANBI-status te ontnemen. Hij zegt te zullen onderzoeken of een aanpassing van de wet ‘wenselijk en mogelijk’ is.

Dat betekent dat het belastingvoordeel voorlopig blijft bestaan. Mocht het kabinet toch besluiten om de wet aan te passen, dan kan het proces maanden of zelfs jaren duren. De kans is groot dat er in de tussentijd nieuwe discussies ontstaan over de vraag welke organisaties nog in aanmerking moeten komen voor belastingvoordelen.

Voor nu blijft Extinction Rebellion dus profiteren van fiscale voordelen, ondanks de wens van een Kamermeerderheid om dit stop te zetten.