Klimaatvonnis Internationaal Gerechtshof beperkt inspraak burgers

In een aflevering van Rechts voor z’n Raap bespreken NieuwRechts-redacteuren Daniël de Liever en Bart Reijmerink een recente uitspraak van het Internationaal Gerechtshof in Den Haag. Volgens hen heeft dit vonnis grote gevolgen voor de democratie. “Mensen, staten, bedrijven, ze kunnen allemaal nu gedwongen worden om activistisch klimaatbeleid uit te voeren”, zegt Reijmerink.
Het Hof heeft bepaald dat klimaatbeleid kan worden opgelegd, ook als landen zich daar niet vrijwillig toe hebben verbonden. Burgers kunnen hun eigen regering voor de rechter dagen, zelfs als die regering geen verdragen heeft ondertekend. Reijmerink legt de grote gevolgen uit: “Je kunt altijd naar de rechter stappen om je eigen overheid aan te klagen om het klimaat te verbeteren, of wat ze ook maar willen.”
Schadevergoeding zonder hard bewijs
De uitspraak maakt ook schadeclaims mogelijk volgens Reijmerink: “Je kunt zelfs een schadevergoeding krijgen. Want als je het niet doet, betekent dit dat er voor allerlei mensen heel veel schade zal ontstaan. Hoe je dat zou meten? Geen idee. Maar goed, dat weten zij zelf ook niet.”
Volgens Daniël de Liever kan dat zelfs zonder sluitend wetenschappelijk bewijs. “Zelfs als er niet genoeg wetenschappelijk bewijs is, moet je voorzichtiger zijn volgens de rechter. We kunnen gewoon vol op activisme gaan is wat dit betekent.”
Internationale wet boven nationale inspraak
Het Hof valt onder de VN. Hoewel de uitspraak formeel niet bindend is, ziet de Liever een groeiende trend bij Nederlandse rechters. “Dat betekent dat ze steeds vaker zeggen: 'Ja, sorry jongens, we kunnen niks anders, want volgens het internationale recht moeten we nu bijvoorbeeld schadevergoeding geven'.”
Democratie buitenspel
Reijmerink noemt het de optelsom van twee negatieve ontwikkelingen: technocratisering en ideologisering. “In feite wordt een dossier onttrokken aan een democratisch mandaat. Het gewone volk kan hier niets zinnigs over zeggen, dus we moeten het in een gouden lijst zetten voor de mensen met kennis en expertise. Terwijl die kennis altijd ter discussie staat.”