Bij PowCast zei Jetten dat politieke partijen die meedoen aan verkiezingen verplicht lidmaatschapsvormen moeten aanbieden. “Dat is onderdeel van een gezonde democratie,” aldus de D66-leider. Hij benadrukt dat dit ook zou moeten gelden voor de PVV. Die kent formeel slechts één lid: Geert Wilders zelf. Kandidatenlijsten en programma’s worden door hem alleen vastgesteld.

Met zijn oproep raakt Jetten aan een gevoelig punt in de Nederlandse politiek. De PVV is inmiddels de grootste fractie in de Tweede Kamer, maar haar structuur wijkt sterk af van alle andere partijen. Waar andere partijen duizenden leden kennen, bijeenkomsten organiseren en statuten hebben, draait bij de PVV alles om Wilders.

Politieke druk op Wilders
De discussie is niet nieuw. In Den Haag ligt al jaren het wetsvoorstel Wet op de politieke partijen (Wpp) op tafel. Dat moet regels geven over financiering, transparantie en interne democratie. Voorlopig stelt die wet geen harde eisen aan partijen zonder leden, maar binnen de coalitie is het onderwerp omstreden. Met name D66 en GroenLinks-PvdA zien er een middel in om partijen als de PVV te dwingen zich te openen.

De PVV werd in 2006 opgericht door Geert Wilders, na zijn vertrek bij de VVD. Sindsdien is hij de enige formele partijgenoot. In tegenstelling tot andere partijen heeft de PVV geen jongerenorganisatie, geen wetenschappelijk bureau en geen ledenvergadering. Toch groeide de partij uit tot een van de grootste van het land, met in 2023 een historische winst van 37 zetels. Ook nu, bijna twee jaar na dato, wordt de partij nog gepeild als de grootste van het land.