Jan Roos wordt vervolgd voor opruiing

Het Openbaar Ministerie (OM) gaat Jan Roos strafrechtelijk vervolgen voor opruiing. Aanleiding zijn uitspraken die hij deed in een aflevering van het satirische programma Roddelpraat, waarin hij, volgens het OM, opriep tot geweld tegen journalisten tijdens het Sunneklaasfeest op Ameland. De zaak zal worden behandeld door de politierechter in Leeuwarden.
Het OM maakte in november vorig jaar bekend dat er een onderzoek was gestart naar de gewraakte video. In de aflevering adviseerde Roos de eilandbewoners om zich “met hooivorken en fakkels” te verenigen en journalisten “van het eiland af te trappen”. Volgens justitie ging het hier niet om satire, maar om opruiing: het aanzetten tot geweld tegen leden van de pers.
Na het plaatsen van de video werd Roos aangehouden en verhoord. De beelden van zijn aanhouding verschenen later op sociale media, gedeeld door Roos zelf. Hij noemde de actie van de politie “absurd beschamend”.
Roos weigert knieval voor Openbaar Ministerie: “Ik zeg geen sorry voor een grap”
Eind 2024 werd Jan Roos plotsklaps opgepakt. De reden: opruiing. Volgens het Openbaar Ministerie (OM) had Roos met een grap in zijn satirisch programma Roddelpraat de grenzen van het toelaatbare overschreden. Wat volgde, was een opvallend eenzijdige berichtgeving. Terwijl hij op weg was naar een Friese cel en zijn telefoon was afgepakt, werd het officiële verhaal van het OM breed uitgemeten in de media. Roos kreeg geen kans op wederhoor. Nu doet hij zijn verhaal.
Roos werd thuis opgepakt, overgebracht naar het noorden van het land en enkele uren opgesloten. Na verhoor werd hij weer vrijgelaten. Hij verwachtte de dag erna telefoontjes van journalisten, vragen om zijn kant van het verhaal te vertellen. Die kwamen niet. 'Niemand heeft mij iets gevraagd', schrijft Roos. 'Dat is toch vreemd in een land dat zich een democratische rechtsstaat noemt?'
De stilte van de pers noemt hij veelzeggend. 'De journalistiek heeft zich volledig achter het OM geschaard. Geen enkel medium heeft navraag gedaan. Zelfs niet toen ik daarna een half jaar niets hoorde.' Ook politiek bleef het stil. De PVV kondigde kortstondig Kamervragen aan, maar liet het erbij. 'Ze draaien tegenwoordig mee in het systeem, dus waarom je vingers branden aan iemand zoals ik'.
Inmiddels is duidelijk dat het OM Roos een deal heeft aangeboden: de zaak wordt geseponeerd als hij zijn excuses aanbiedt. Maar dat sepot is voorwaardelijk. Binnen een jaar kan het OM de vervolging alsnog hervatten, bijvoorbeeld als Roos opnieuw iemand 'beledigt'. Voor de satiricus is dat onacceptabel. “Ik ga geen sorry zeggen voor een grap. Zeker niet als dat me alsnog een rechtszaak kan opleveren.”
Roos stelt dat het juist het OM is dat zich moet verontschuldigen. 'Natuurlijk loop ik de kans om zwaar gestraft te gaan worden, maar de vrijheid van meningsuiting is hier in gevaar. En daar wil ik nog best voor strijden. Al is het tegen beter weten in.' Hij noemt de gang van zaken een symptoom van een diepere kwaal: de uitholling van satire en een angstige pers die geen tegengeluid meer durft te laten horen.