Nederlandse pensioenen in gevaar? Centrale Bank slaat alarm

De nieuwe pensioenhervorming komt snel dichterbij en gaat waarschijnlijk op 1 januari 2026 voor de meeste pensioenfondsen van start. Maar die overgang is niet zonder risico’s voor Nederlanders. Op de obligatiemarkt lopen de rentes op, en beleggers verwachten veel onrust. De Nederlandsche Bank waarschuwt dat de overgang de financiële stabiliteit kan aantasten. Voor Nederland betekent dit dat pensioenfondsen miljarden extra kwijt kunnen zijn. Voor miljoenen deelnemers kan dit leiden tot meer onzekerheid over de hoogte en zekerheid van hun pensioen, meldt Bloomberg.
De eerste grote stap komt op 1 januari 2026. Dan schakelen 36 fondsen over naar het nieuwe systeem. Dit gebeurt op een moment dat de markt weinig liquiditeit kent, waardoor schokken harder kunnen doorkomen.
Beleggers zijn voorzichtig
Verschillende vermogensbeheerders waarschuwen voor de gevolgen. BlackRock en Aviva Investors raden aan om voorzichtig te zijn met langlopende leningen. JPMorgan ziet Amerikaanse staatsleningen aantrekkelijker worden dan Europese.
Ales Koutny van Vanguard zei tegen Bloomberg: ‘Er zijn zoveel onbekenden en bewegende delen. Iedereen weet dat het moment eraan komt, maar niemand weet wat de uitkomst gaat zijn. Iedereen probeert zo goed mogelijk positie te kiezen.’
Grote verschuivingen
Nederland heeft slechts zeven procent van de eurozone-economie, maar bezit meer dan de helft van alle pensioenspaargelden in de EU. Pensioenfondsen hebben bijna 300 miljard euro aan Europese obligaties.
Tot nu toe dekten pensioenfondsen hun risico’s grotendeels af met lange renteswaps. Dat zijn contracten die ervoor zorgen dat de fondsen ook bij schommelende rentes altijd genoeg geld hebben om pensioenen uit te keren. In het nieuwe stelsel stappen de fondsen over op zogenoemd life-cycle beleggen. Daarbij hangt de beleggingsmix af van de leeftijd van de deelnemer. Jongere werkenden krijgen meer risico, bijvoorbeeld via aandelen. Oudere deelnemers verschuiven juist naar veiliger beleggingen, zoals obligaties. Omdat er minder behoefte is aan lange renteswaps, worden die posities afgebouwd en verschuift de bescherming naar kortere looptijden.
Tot nu toe gebruikten pensioenfondsen lange renteswaps om zekerheid te hebben over toekomstige uitkeringen. In het nieuwe stelsel geldt life-cycle beleggen: jongeren krijgen meer aandelen, ouderen vooral obligaties. Daardoor zijn minder lange renteswaps nodig en verschuift de dekking naar kortere looptijden. Hierdoor zullen de financieringskosten ook toenemen wordt verwacht.
Markt vreest januari
Op 1 januari 2026 stappen 36 pensioenfondsen tegelijk over naar het nieuwe stelsel. Daarna volgen de overige fondsen in fases tot 2028. Die concentratie kan de markt verstoren, omdat banken en brokers moeite kunnen krijgen om vraag en aanbod in balans te houden.
Rohan Khanna van Barclays waarschuwde tegenover Bloomberg: ‘Hoe het in januari uitpakt is ieders gok, maar de nervositeit zal heel hoog zijn. De markt kan illiquide of springerig worden in zulke situaties.’ Ook Steve Ryder van Aviva ziet risico’s: ‘Als iedereen tegelijk overstapt, wordt het een hete aardappel voor de handelaren die het risico moeten dragen.’
Praatmee