Uit politiegegevens die zijn verkregen door The Times, blijkt dat de Britse politie in 2023 in totaal 12.183 arrestatiesverrichtte op basis van sectie 127 van de Communications Act 2003 en sectie 1 van de Malicious Communications Act 1988. Dat komt neer op ongeveer 33 arrestaties per dag.

De wetgeving stelt het strafbaar om berichten te verspreiden via internet, telefoon of post die als “uiterst beledigend”, “obsceen”, “bedreigend” of “verontrustend” kunnen worden ervaren. De definitie is ruim, en dat is precies wat burgerrechtenorganisaties zorgen baart.

Kritiek op vage wetgeving en politie-overreach
Volgens critici leidt de vaagheid van de wet tot overmatig politieoptreden en inperking van vrije meningsuiting. Zo verklaarde Toby Young, directeur van de Free Speech Union, dat zijn organisatie momenteel minstens zes mensen bijstaat die vervolgd worden onder deze wetten.

Een van de spraakmakende zaken betreft David Wootton (40), die zich tijdens Halloween verkleedde als de Manchester Arena-bommenlegger. Hij plaatste foto’s van zichzelf op social media, gekleed in Arabische stijl met een rugzak waarop “Boom” en “TNT” stond, en een shirt met de tekst “I love Ariana Grande”. Hij werd gearresteerd en bekende schuld aan het verspreiden van een aanstootgevend bericht. Hij riskeert een gevangenisstraf van twee jaar.

Young noemt het politie-optreden “overdreven” en plaatst tegenover The Times vraagtekens bij de prioriteiten van het korps: “Slechts 11 procent van de gewelds- en zedenzaken in Engeland en Wales leidde in 2024 tot vervolging, een flinke daling. Tegelijk verspillen agenten kostbare tijd aan ‘kwetsende woorden’.”

Meer arrestaties, minder veroordelingen
Opvallend is dat het aantal veroordelingen daalt, ondanks het groeiend aantal arrestaties. In 2023 werden slechts 1.119 mensen veroordeeld op basis van deze wetten – bijna de helft minder dan in 2015, toen nog 1.995 veroordelingen werden geregistreerd.

Volgens het Ministerie van Justitie zijn er verschillende redenen waarom arrestaties niet leiden tot veroordeling: gebrek aan bewijs, buitengerechtelijke schikkingen, of slachtoffers die geen verdere stappen willen zetten.

Politie registreert piek sinds pandemie
Ten opzichte van 2019 is het aantal arrestaties met bijna 58 procent gestegen. Destijds werden 7.734 mensen aangehouden voor online beledigingen of bedreigingen. De coronaperiode lijkt hierbij een keerpunt: online communicatie nam sterk toe, en daarmee ook de meldingen van “aanvallende” berichten.

De meeste arrestaties in 2023 vonden plaats in Londen (1.709), gevolgd door West Yorkshire (963) en Thames Valley (939). Maar relatief gezien voert Leicestershire de lijst aan, met 83 arrestaties per 100.000 inwoners. Acht politiekorpsen, waaronder het Schotse, gaven geen volledige cijfers. De werkelijke aantallen liggen dus vermoedelijk hoger.