Volgens BBB-senator Gert-Jan Oplaat wordt zo geen recht meer gedaan aan de uitslag van 2023. “Iemand stemt BBB en krijgt er een linkse eenling voor terug.” De senator pleit daarom voor een ongekende stap: ontbinding van de Eerste Kamer en nieuwe senaatsverkiezingen via de Provinciale Staten. Het instrument bestaat, maar werd slechts één keer eerder gebruikt, in 1904, schrijft De Telegraaf in een reportage.

Oplaat kreeg het idee via hoogleraar Geerten Boogaard, die op LinkedIn pleitte voor ingrijpen. Boogaard noemt de huidige situatie “politiek-opportunistisch” en vindt dat de reputatie van de senaat wordt geschaad. Politici zouden te makkelijk van partij wisselen of zich afsplitsen als de verhoudingen elders veranderen.

Volgens het staatsrecht kan de Eerste Kamer het kabinet verzoeken zichzelf te laten ontbinden, maar alleen de regering kan daartoe besluiten. Oplaat wil een artikel-51-debat aanvragen, waarbij zonder stukken over het voorstel kan worden gesproken.

Het plan van BBB stuit vooralsnog op veel scepsis. JA21 noemt het “creatief” maar twijfelt aan de uitvoerbaarheid. VVD staat niet te trappelen. D66 zegt dat onderzoek altijd mag, maar zal het voorstel niet steunen. GL/PvdA weigert te reageren. Hoogleraar staatsrecht Wim Voermans acht de kans klein dat het demissionaire kabinet-Schoof aan tussentijdse senaatsverkiezingen wil beginnen: “Geen mens in Nederland die dat snapt.”

De chaos kan bovendien toenemen, waarschuwt Voermans. Statenleden stemmen immers op individuele kandidaten. “Een BBB’er kan ook zeggen: dan stem ik op iemand van D66. En dan is de chaos compleet.” Opmerkelijk genoeg reageert BBB-partijleider Caroline van der Plas terughoudend. Ze zegt “zich nog verder te moeten verdiepen” in voor- en nadelen en laat weten dat het plan nog geen partijstandpunt is. Binnen haar eigen gelederen is dus nog geen draagvlak.