Het Algemeen Dagblad meldde vorige week dat werknemers in de zorg, bouw en metaal kunnen rekenen op pensioenverhogingen tot 20 procent. Door de overstap naar het nieuwe stelsel zouden fondsen minder reserves hoeven aan te houden. Dat maakt geld vrij voor hogere uitkeringen.

PFZW-directeur Landman zei enthousiast: “Het is super dat wij mensen kunnen vertellen dat het pensioen omhooggaat.”Ook benadrukte hij dat alleen een economische crisis de stijging nog in de weg kan staan.

Met een dekkingsgraad van 120 procent lijkt het fonds er inderdaad goed voor te staan. Dat betekent dat PFZW voor elke euro die het moet uitkeren, 1,20 euro aan vermogen heeft. Maar volgens Visser zegt dat cijfer weinig over de werkelijke waarde van iemands pensioen.

‘Papieren winst, geen structurele verbetering’
In zijn analyse in De Telegraaf waarschuwt Visser voor vals optimisme. Hij stelt dat de stijgingen die fondsen nu aankondigen vooral boekhoudkundig zijn. “Het zijn papieren winsten die voortkomen uit veranderde rekenregels, niet uit echte vermogensgroei,” schrijft hij.

Door de Wet toekomst pensioenen (WTP) hoeven fondsen inderdaad minder buffers aan te houden. Daardoor lijkt er geld over te zijn. Maar dat betekent niet dat er werkelijk meer rendement is behaald of dat deelnemers rijker worden. “Wat vroeger een reserve was, wordt nu een belofte. Dat is een wezenlijk verschil,” aldus Visser.

Hij wijst erop dat deze tijdelijke verhogingen vooral bedoeld zijn om draagvlak te creëren voor het nieuwe stelsel. “Het is politiek handig om mensen blij te maken met hogere uitkeringen, maar structureel verandert er niets aan de risico’s.”

Hogere kans op schommelingen
Visser benadrukt dat de nieuwe systematiek juist meer onzekerheid introduceert. Pensioenen worden gevoeliger voor schommelingen op de beurs. Daarmee is het beeld van een structurele pensioenstijging volgens Visser misleidend. “De jubelverhalen wekken de indruk dat het nieuwe stelsel geld oplevert. In werkelijkheid is het gewoon een herverdeling van risico’s – van collectief naar individueel.”

Visser begrijpt dat PFZW-directeur Landman het optimistisch wil brengen, maar noemt zijn boodschap onvolledig. De econoom wijst erop dat het pensioenvermogen niet groter wordt door nieuwe wetgeving. “De koek blijft even groot. We snijden hem alleen anders aan.”

Volgens Visser is het probleem dat veel deelnemers denken dat hun pensioen ‘veilig’ stijgt. “Dat is een misverstand. Er is geen harde garantie meer. Wie nu juicht om 10 procent erbij, kan over een paar jaar net zo goed 10 procent verliezen.”