In het zogenoemde non-paper, getiteld “Sharing experiences on tax driven migration by individuals”, schrijven Nederland en Frankrijk dat zij een groeiende trend zien van mensen met “belangrijke roerende goederen” die hun fiscale woonplaats verplaatsen om te profiteren van gunstige regimes in andere EU-landen.

“Wij zien een groeiende trend waarin individuen, vooral mensen met aanzienlijk verplaatsbaar vermogen, hun fiscale woonplaats zo kunnen vormgeven dat zij profiteren van gunstige belastingregimes die door andere rechtsgebieden worden aangeboden.”

Volgens de landen leidt die ontwikkeling tot risico’s voor de belastinggrondslag en de solidariteit binnen Europa. “Deze regelingen kunnen leiden tot een neerwaartse concurrentie en de solidariteit binnen de EU schaden.” Daarom stellen zij voor om binnen de EU te bespreken of bepaalde fiscale regelingen “schadelijke elementen” bevatten en hoe landen hun beleid beter kunnen afstemmen.

Van bedrijven naar burgers
Tot nu toe richtte het Europese belastingbeleid zich vooral op multinationals die winsten doorsluizen via brievenbusfirma’s. Het nieuwe voorstel breidt dat uit naar particuliere belastingmigranten – mensen die hun vermogen of inkomen verplaatsen naar landen met lagere tarieven.

De nota stelt dat zulke constructies “de sociale cohesie kunnen ondermijnen” en dat landen daardoor minder ruimte hebben om “effectief belastingbeleid te voeren”. Frankrijk en Nederland willen dat de EU-lidstaten hun ervaringen delen en gezamenlijk een aanpak ontwikkelen.

Het initiatief komt op een moment dat steeds meer Nederlanders emigreren vanwege de hoge lasten. Uit een overheidsrapport blijkt dat vooral ondernemers, vermogende particulieren en jonge professionals Nederland verlaten om elders vrijheid en lagere belastingen te vinden. Vorig jaar nam de Tweede Kamer al een motie aan voor de invoering van een emigratiebelasting.

Nederland als voortrekke
Het non-paper is besproken in aanloop naar de Ecofinraad van 9 en 10 oktober 2025 in Luxemburg. De beslisnota die bij het Woo-verzoek is vrijgegeven, vermeldt dat Nederland “samen met Frankrijk een non-paper heeft voorbereid” en dat dit onderwerp “in de Ecofinraad zal worden ingebracht ter bespreking”.

De tekst spreekt expliciet over het gevaar van een “race to the bottom” – een neerwaartse concurrentie om belastingverlagingen. Het is feitelijk een oproep tot coördinatie van nationale tarieven — wat zou betekenen dat landen als Nederland, Hongarije of Cyprus minder ruimte krijgen om zelf hun belastingbeleid te bepalen. “Wij vinden dat er behoefte is om deze mogelijke tegenstrijdigheden en regelingen aan te pakken.” Vanuit een ander perspectief betekent dat echter dat landen met lage belastingen onder druk kunnen worden gezet om hun voordeel op te geven.