De plannen behelzen onder andere het beperken van gezinshereniging van meerderjarige kinderen en het terugdringen van het aantal herhaalde asielverzoeken, ook wel ‘stapelen’ genoemd. Door een zogenoemde algemene maatregel van bestuur (AMvB) kan het kabinet dit direct invoeren, zonder eerst toestemming van het parlement. Dit is alleen mogelijk in "uitzonderlijke omstandigheden", zoals de huidige opvangcrisis in Ter Apel en andere asielcentra.

Volgende week stuurt het kabinet een officieel verzoek naar Brussel voor een opt-out op Europees asielgebied. Dit houdt in dat Nederland tijdelijk niet gebonden is aan de Europese asielregels. De opt-out is een maatregel die deel uitmaakt van het nieuwe, strenge asielbeleid waarover de coalitiepartijen PVV, VVD, NSC en BBB in mei afspraken hebben gemaakt. Het kabinet spreekt van "het strengste asielbeleid ooit", zoals beschreven in het hoofdlijnenakkoord. Premier Schoof presenteert het volledige regeerprogramma morgen.

De huidige situatie in Ter Apel, waar het aantal asielzoekers structureel boven de 2000 ligt, wordt door het kabinet gezien als uitzonderlijke omstandigheden. Ook in andere opvangcentra is er een gebrek aan opvangplekken. Volgens het regeerprogramma is het buiten werking stellen van delen van de Vreemdelingenwet noodzakelijk om de instroom te beperken.

Net als tijdens de coronacrisis, toen het kabinet via een AMvB direct maatregelen nam om de pandemie in te dammen, wil het kabinet nu ook snel kunnen handelen in de asielcrisis. De Kamer gaf toen pas achteraf haar goedkeuring en dat is nu ook de bedoeling. Minister Marjolein Faber van Asiel en Migratie gaat daarnaast verder met het uitwerken van de Asielcrisiswet, waarin nog meer maatregelen worden vastgelegd om de instroom van asielzoekers te verminderen. Deze wet maakt deel uit van de bredere plannen om de asielproblematiek in Nederland aan te pakken.