Groene diesel blijkt frauduleus, stelt onderzoek

Wat als de duurzame diesel waar je tank vol mee zit, helemaal niet zo groen is als beweerd? Nieuwe onthullingen wijzen op grootschalige fraude met HVO100, een brandstof die bekendstaat als schoon, hernieuwbaar en palmolievrij. Maar in werkelijkheid lijkt de groene belofte van deze ‘eco-diesel’ flink te stinken.
De organisatie Transport & Environment (T&E) luidt de noodklok. Volgens hun onderzoek wordt in Europa twee keer zoveel zogenaamd palmolieslib (POME) gebruikt voor biobrandstof als er wereldwijd geproduceerd wordt. De rekensom klopt niet – en dat wijst volgens de onderzoekers op grootschalige fraude. “Een groot deel van POME bestaat mogelijk uit vermomde palmolie,” zegt campagnecoördinator Cian Delaney van T&E in gesprek met BBC. “De brandstof is misschien niet zo groen als wordt beweerd.”
POME is een restproduct van de palmolie-industrie dat als duurzaam wordt beschouwd. Dat maakt het aantrekkelijk voor fabrikanten: ze kunnen ermee pronken én belastingvoordelen binnenhalen. Maar als blijkt dat pure palmolie simpelweg wordt omgelabeld als ‘afvalproduct’, is er sprake van oplichting met een groen sausje.
Engeland onderzoekt, Zweden aarzelt
In het Verenigd Koninkrijk is de zaak al serieus genomen. Daar is de regering een onderzoek gestart na berichtgeving van de BBC over gesjoemel met biobrandstoffen. In Zweden klinken nu ook harde eisen voor actie. Per Östborn van de milieuorganisatie Gröna Mobilister roept bij de krant Vi Bilägare op tot transparantie: “Als er in Zweden wordt gefraudeerd, zijn onze hernieuwbare diesel en biobrandstof lang niet zo duurzaam als ze lijken.”
En dat raakt niet alleen Zweden. Ook in Nederland wordt HVO100 gepresenteerd als dé schonere keuze voor dieselrijders. Vrachtwagens, busdiensten en zelfs overheidsvoertuigen tanken er massaal mee, onder het motto: ‘goed voor het klimaat’. Maar hoe goed is het, als niemand weet wat er écht in zit?
Milieuvriendelijk imago wankelt
Palmolie staat al jaren onder vuur vanwege ontbossing, verlies van biodiversiteit en uitbuiting van lokale gemeenschappen. Juist daarom is er veel druk om biobrandstoffen te maken van restproducten zoals POME. Maar dat systeem werkt alleen als het ook eerlijk wordt uitgevoerd. Volgens de BBC is er juist in landen als China, Indonesië en Maleisië – grote exporteurs van palmoliegrondstoffen – weinig toezicht en veel ruimte voor fraude.
De inzet is hoog: in heel Europa vertrouwen consumenten, bedrijven én overheden op certificeringen die de ‘duurzame’ status van brandstoffen garanderen. Als blijkt dat die certificeringen rammelen, komt het hele systeem op losse schroeven te staan.