Nederland ontvangt 4,7 miljard euro uit het Europese herstelfonds, bedoeld voor economisch herstel na de coronacrisis. In ruil daarvoor moest het pensioenstelsel volledig worden hervormd. De hervorming werd in 2023 wettelijk vastgelegd. Volgens critici heeft Nederland daarmee 1.600 miljard euro aan stabiele pensioenen ingeruild voor een onzeker systeem dat meebeweegt met de grillen van de beurs.

“Niet omdat de burger het wilde. Niet omdat experts het eisten. Maar omdat Brussel het verplicht stelde", aldus Scarlett Karoleva, journalist van Riks Europe.

Het nieuwe systeem maakt van het pensioen een soort beleggingsproduct. Het rendement hangt af van de beurs. De zekerheid van een vast pensioenbedrag, zoals oudere generaties die kenden, verdwijnt. Jonge generaties weten niet meer waar ze aan toe zijn. “Mijn ouders wisten precies wat ze zouden krijgen. Mijn pensioen verandert van dag tot dag”, zegt Reijmerink.

Een individueel opt-out-voorstel werd in de Tweede Kamer verworpen met slechts één stem verschil. “En die ene stem kwam van Joost Eerdmans, die zich conservatief noemt. Dat voelt als verraad”, stelt Reijmerink. Volgens Reijmerink is de hervorming geen hervorming, maar een 'verhuld afpersingsmodel'. De burger kon niet stemmen. Er was geen referendum. Er was geen uitgebreide voorlichting. “De burger heeft jarenlang netjes gespaard. Nu wordt dat geld zonder inspraak belegd. Dit is roof", aldus Karoleva.

De gevolgen zijn volgens de critici ernstig. Niet alleen verdwijnt financiële zekerheid, maar ook het vertrouwen in de overheid en de rechtsstaat brokkelt af. “Waarom zou je veertig jaar sparen als de regels van de ene op de andere dag veranderen?”

Tijdens het debat in de Tweede Kamer zei een linkse Kamerlid zelfs dat het pensioengeld niet van de werkenden zelf is, maar 'van ons allemaal'. Dat leidde tot woede aan conservatieve kant. “We glijden af naar een socialistische staat waar eigendomsrecht niet meer bestaat", stelt Reijmerink.