Atleten moeten éénmalig aantonen dat ze het SRY-gen niet dragen. Dat gen, dat op het Y-chromosoom zit, is een duidelijke biologische aanwijzing dat iemand mannelijke geslachtskenmerken heeft. De test gebeurt via een wangslijm- of bloedmonster en wordt uitgevoerd door de atletiekfederaties van de deelnemende landen.

World Athletics-voorzitter Sebastian Coe noemt het een noodzakelijke stap: “Het is echt belangrijk dat vrouwen het gevoel hebben dat er geen biologische glazen plafond is in onze sport. De test om biologisch geslacht te bevestigen is daarin een cruciale stap. Wij zeggen: op het hoogste niveau moet je biologisch vrouw zijn om in de vrouwencompetitie mee te doen.”

Volgens Coe is het uitgangspunt helder: “Het was voor mij en de World Athletics Council altijd al duidelijk dat gender niet boven biologie kan staan. We willen onze lidstaten bedanken voor hun steun bij de invoering van deze regels.”

Lang debat over gender en eerlijkheid
De afgelopen jaren was er veel discussie over wie er mag meedoen aan vrouwenwedstrijden. Vooral trans vrouwen en atleten met DSD – dat zijn sporters met een verschil in geslachtsontwikkeling – stonden centraal in het debat. Momenteel mogen trans vrouwen die een mannelijke puberteit hebben doorgemaakt, niet uitkomen in de vrouwenklasse. Atletes met DSD moeten hun testosteronspiegel verlagen om wél te mogen meedoen.

Toch vond een werkgroep van World Athletics dat die regels nog te ruim waren. De nieuwe SRY-test was één van hun aanbevelingen om de toelating strikter te maken. De test werd eerder dit jaar ook al ingevoerd door World Boxing.

Rechtszaak Semenya zonder resultaat
De timing van de nieuwe maatregel is opvallend. Eerder deze maand oordeelde het Europees Hof dat het beroep van de Zuid-Afrikaanse topatlete Caster Semenya niet goed was behandeld. Semenya, tweevoudig olympisch kampioen op de 800 meter, verzette zich tegen de regel dat vrouwen met DSD hun testosteron kunstmatig moeten verlagen. Maar haar bezwaar tegen World Athletics werd afgewezen door de Zwitserse rechtbank, en het Europees Hof ging daar niet tegenin.

World Athletics houdt dus voet bij stuk. Vanaf september geldt: alleen wie geen SRY-gen heeft, mag uitkomen in de vrouwencategorie van de mondiale atletiek. Het debat over biologie, gender en sport lijkt daarmee nog lang niet beslecht, maar de internationale atletiekbond heeft nu een duidelijke grens getrokken.