Volgens Netbeheer Nederland hebben nog altijd zo’n 500.000 huishoudens een traditionele draaischijfmeter, meldt NOS. Dat komt deels door praktische redenen, zoals technische obstakels bij de vervanging. Maar er zijn ook bewuste weigeraars. Zij maken zich zorgen over hun privacy of over de mogelijkheid dat netbeheerders straks op afstand hun verbruik kunnen volgen.

Voor sommige huishoudens met zonnepanelen levert de oude meter bovendien financieel voordeel op. De draaischijf draait simpelweg terug bij het terugleveren van stroom, waardoor de precieze balans van verbruik en levering niet zichtbaar is.

Nieuwe energiewet
Met de invoering van de nieuwe energiewet verandert de situatie. Vanaf januari is weigeren geen optie meer. Netbeheerders gaan opnieuw langs om de meters gratis te vervangen. Wie alsnog volhardt in verzet, kan te maken krijgen met de Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (RDI). Die kan uiteindelijk een dwangsom opleggen.

De overgang is niet alleen bedoeld voor nauwkeurigere registratie van verbruik. Vanaf 2027 verdwijnt de salderingsregeling. Huishoudens met zonnepanelen kunnen dan hun opbrengst niet meer volledig wegstrepen tegen hun verbruik. Daarvoor is een digitale meter nodig die precies kan meten hoeveel stroom er op het net wordt gezet.

Volgens Netbeheer Nederland levert dit ook voordelen op voor de samenleving. “Met het meer gedetailleerde inzicht in verbruik én teruglevering, en daarmee in belasting van de stroomnetten, kunnen effectievere maatregelen worden genomen tegen netcongestie,” vertelt woordvoerder Theo Scholte tegenover NOS.

Politieke kritiek
Niet iedereen ziet de invoering als vooruitgang. FVD-Kamerlid Gideon van Meijeren spreekt van een verkapte vorm van controle. Op X schreef hij: “Netbeheerders presenteerden de ‘gratis’ slimme meter jarenlang als service. Handig! Voor uw gemak! Nu wordt het een verplicht, digitaal controlemiddel waarmee op afstand uw verbruik kan worden gevolgd en beperkt.”

Volgens Van Meijeren gaat het niet alleen om techniek, maar om vrijheid. Hij benadrukt dat Forum voor Democratie blijft pleiten voor keuzevrijheid en bescherming van de persoonlijke levenssfeer.

Netbeheerders presenteerden de “gratis” slimme meter jarenlang als service. Handig! Voor uw gemak!

Nu wordt het een verplicht, digitaal controlemiddel waarmee op afstand uw verbruik kan worden gevolgd en beperkt.#FVD blijft zich inzetten voor keuzevrijheid en privacy! https://t.co/4W9HTg4RVW pic.twitter.com/c5SILOv8Tz

— Gideon van Meijeren (@GideonvMeijeren) August 15, 2025