Nederland bereidt zich voor op rampscenario’s: gemeenten moeten noodplannen versneld op orde brengen
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) slaat alarm: gemeenten moeten zich versneld voorbereiden op mogelijke rampscenario’s, meldt het AD. Een lijst van 41 actiepunten moet ervoor zorgen dat Nederland klaar is voor "andere tijden". Noodsteunpunten, evacuatieroutes en voedselvoorziening krijgen prioriteit, net als water, stroom en lijkbezorging.
"Er is geen tijd te verliezen", zegt VNG-bestuurslid en burgemeester van Apeldoorn, Ton Heerts. Gemeenten krijgen het dringende advies om samen met veiligheidsregio’s concrete scenario’s uit te werken. Wat gebeurt er als de stroom uitvalt? Wie regelt mobiele toiletten? Hoe lang doet een radio het op batterijen? Zelfs de capaciteit van crematoria en mortuaria moet opnieuw tegen het licht worden gehouden.
De VNG wil dat gemeenten niet alleen plannen maken, maar ook oefenen met realistische crisissituaties. Heerts noemt de poepbacterie die eind 2024 het drinkwater in Apeldoorn besmette als voorbeeld: “Mensen gingen hamsteren. Er ontstonden zelfs handgemenen. Dan zie je hoe snel het misgaat.”
De voorbereidingen zijn onderdeel van een breder plan om Nederland weerbaarder te maken. Aanleiding zijn de toegenomen geopolitieke spanningen, waaronder de groeiende kans op een militair conflict tussen de NAVO en Rusland. Ook klimaatverandering en risico’s op langdurige stroomuitval vergroten de noodzaak voor crisismaatregelen.
De overheid noemt het de “weerbaarheidsopgave” en ziet een belangrijke rol voor gemeenten, die wettelijk verantwoordelijk zijn voor de zogenaamde bevolkingszorg. Heerts wijst erop dat niet alleen grote dreigingen tellen: “In april dit jaar zagen we in Ede hoe een natuurbrand de brandweer snel overbelastte. De paraatheid is broos.”
Een van de belangrijkste voorstellen is het opzetten van zogeheten noodsteunpunten. Dat zijn locaties waar bewoners terechtkunnen als er een ramp plaatsvindt, zoals een sporthal of wijkcentrum. In Haarlemmermeer zijn al afspraken gemaakt: in het dorp Burgerveen is vastgelegd wie de sleutel heeft van het dorpshuis en wie medische kennis bezit. Ook wordt gesproken met supermarkten over wat er moet gebeuren als de voedselvoorziening stokt. En defensie zoekt samenwerking met de transportsector, om vrachtwagens en chauffeurs in te zetten bij militaire en civiele noodhulp.
Volgens de VNG is het essentieel dat burgers weten wat hen te doen staat. Een groeiend aantal huishoudens schaft inmiddels een eigen noodpakket aan, maar het is nog lang niet genoeg.
Praatmee