Meer macht voor Brussel: Europese Commissie wint terrein op lidstaten
De Europese Commissie en het Europees Parlement hebben een akkoord gesloten dat de machtsverhoudingen tussen beide instellingen verandert. Het Parlement krijgt meer informatie, maar de Commissie vergroot vooral haar invloed op interne regels en procedures. Voor veel lidstaten is dat reden tot zorg. Zij zien hoe de Europese Commissie stap voor stap meer macht naar zich toetrekt, meldt Euractiv.
Het raamwerkakkoord moet nog worden goedgekeurd door alle Europarlementariërs en officieel worden bevestigd door de Commissie. Het komt op een gevoelig moment, vlak voor de jaarlijkse toespraak van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen in Straatsburg.
Wat verandert er voor het Parlement?
Het Parlement krijgt sneller toegang tot gegevens over niet-bindende internationale akkoorden. Dat geldt ook voor omstreden dossiers, zoals de overeenkomst met Tunesië uit 2023. Bovendien moeten vaker relevante commissarissen aanwezig zijn bij debatten in de plenaire zaal.
De Commissie belooft daarnaast meer uitleg te geven wanneer het Parlement wordt gepasseerd bij spoedwetgeving. Ook zal zij meer openheid bieden over aanpassingen in wetgevende plannen. Het Parlement mag de Commissie blijven vragen om nieuwe voorstellen te maken.
Een andere wijziging is dat een nieuwe Commissievoorzitter, na voordracht door de Europese Raad, eerst zijn of haar team van commissarissen moet presenteren aan het Parlement voordat Europarlementariërs stemmen over de benoeming.
Wat krijgt de Commissie?
De grootste winst ligt bij de Commissie. Zij krijgt meer formele inspraak bij wijzigingen in de interne regels van het Parlement. Juist die regels hebben in het verleden vaak tot irritatie geleid in Brussel. Het Parlement belooft bovendien dat de aanwezigheid van Europarlementariërs in de plenaire zaal wordt verbeterd.
Het akkoord volgt op maanden van spanningen. Parlementsvoorzitter Roberta Metsola stapte zelfs naar de rechter, omdat het Parlement buitenspel werd gezet bij een defensiefonds.
Onderhandelaar Bernd Lange zei tegen Euractiv dat hij hoopte dat het akkoord 'de transparantie en controle van het besluitvormingsproces in de Europese Unie aanzienlijk zal versterken'.
Kritiek vanuit lidstaten
Lidstaten vrezen dat de Commissie en het Parlement samen meer macht naar zich toe trekken. Diplomaten stuurden vorig jaar een brief aan Von der Leyen en Metsola. Daarin uitten zij hun ‘sterke bedenkingen’ en waarschuwden dat het akkoord de 'institutionele balans’ zou verstoren en buiten de EU-verdragen zou vallen.
Volgens Lange is het gevaar reëel, maar hij voegde eraan toe: 'Er is risico, maar we hebben geprobeerd openlijke provocatie te vermijden.'
Praatmee